woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

epaald’ en ‘omgevingsbepaald’.
In de biologie bestaan twee vakken die elk genetica heten, de
moleculaire genetica, die zich bezig houdt met de bouw van
DNA en verwante verbindingen, en hun rol bij de ontwikkeling
van individuele organismen, en de populatiegenetica, die zich
richt op de kenmerkenverdeling in groepen organismen en de
veranderingen van die verdeling van generatie op generatie.
In moleculair-genetisch perspectief kunnen we bij ‘genetisch
bepaald’ denken aan zoiets als ‘veroorzaakt door een (of
meer) stukje(s) DNA’. Het is echter de vraag of kenmerken in
die zin ooit genetisch bepaald kunnen zijn. Een al te
eenvoudige beschrijving van de manier waarop een
organisme tot stand komt kan suggereren dat het daarbij gaat
om het uitvoeren van een programma dat in de vorm van een
DNA-streng in de celkern ligt opgeslagen. Stukjes DNA bepalen
de bouw van enzymen (en structuureiwitten) en enzymen
regelen de ontwikkeling van het organisme en bepalen zo zijn
kenmerken. Uiteraard heeft die DNA-streng een bepaalde
omgeving nodig, een bepaalde temperatuur, vochtigheid,
zuurgraad, enzovoort. En als die omgeving niet helemaal aan
de eisen voldoet kunnen er soms rare dingen gebeuren, maar
die vallen buiten het normale patroon.
Bij deze manier van beschrijven wordt de informatie in het
DNA soms als ‘blauwdruk’ of ‘cake-recept’ * opgevat. In de
blauwdruk-visie wordt het volgroeide individu als het ware
* Lehrman 1970 en Dawkins 1982 kritiseren deze metaforen.
41