woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

stander van een economische boycot van Zuid Afrika – dan
wordt het toch wel een beetje eng om maar meteen te gaan
twijfelen aan zijn morele oordeelsvermogen. * Ik denk
overigens wel dat Richards gelijk heeft als hij zegt dat een
beroep op gedeelde morele oordelen ons laatste houvást is als
we iemand voor een bepaald moreel principe willen winnen.
Alleen, een rechtváárdiging van dat principe, in die zin dat
het stom of slecht zou zijn om niet overtuigd te zijn, is het
niet.
Maar Richards heeft meer pijlen op zijn boog. Hij zou het
zeker met ons eens zijn dat normen niet uit feiten volgen in
de logische zin des woords. Maar er is wel een parallel tussen
logische en morele redeneringen. In de logica ‘volgen’
feitelijke uitspraken uit andere feitelijke uitspraken dankzij
logische afleidingsregels. Die afleidingsregels maken geen
deel uit van de redenering die ze rechtvaardigen. En we zagen
net dat ze zelf alleen te rechtvaardigen zijn onder verwijzing
naar menselijk gedrag. Bínnen de logica echter staat hun
geldigheid niet ter discussie, dat zou ook niet kunnen omdat
ze als het ware die logica zelf definiëren. Op een vergelijkbare
wijze, onder verwijzing naar de menselijke praktijk, zouden
we misschien meta-ethische afleidingsregels kunnen opstellen
die een systeem van moreel argumenteren zouden
definiëren waarbínnen normen uit feiten zouden kunnen
worden afgeleid.
De grote vraag is dus of we een meta-ethische afleidingsregel
kunnen opstellen die ons toestaat om normen af te leiden uit
* De veronderstelling dat ‘… moral impulses are part of the equipment
of every normal human being … can easily degenerate into the position
that those who do not share our particular moral outlook are for that
reason subhuman’ (Trigg 1986: 334).
163