woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

dat het meeste gedrag van dieren erop gericht is het eigen
nakomelingental te vergroten. Maar we zien heel wat dieren
dingen doen die dat vermoeden beschamen. Er zijn steeds
weer dieren die in plaats van zelf kinderen te krijgen anderen
helpen met de zorg voor hun nageslacht, of die hun leven in
de waagschaal stellen om soortgenoten uit benarde situaties
te redden. Volgens Hamilton * is die hulpvaardigheid in veel
gevallen heel begrijpelijk, als we maar beseffen dat veel
kinderen krijgen niet altijd de hoogste evolutionaire wijsheid
is.
Waar gaat het bij evolutie door natuurlijke selectie precies
om? Het klassieke verhaal is vrij eenvoudig. Kenmerken van
individuen die veel kinderen krijgen zullen in de volgende
generatie algemener zijn dan kenmerken van individuen die
weinig kinderen krijgen. Aangenomen tenminste dat ouders
en kinderen op elkaar lijken. Laten we ons voor de zekerheid
beperken tot kenmerken waarbij de verschillen binnen de
populatie genetisch bepaald zijn. † Kenmerksvarianten – of de
daarbij behorende genetische varianten, dat komt nu op
hetzelfde neer – die hun dragers relatief kinderrijk maken
zullen steeds algemener worden. En we hebben reden te
verwachten dat elk individu er als het ware op gericht zal zijn
– ‘genetisch geprogrammeerd zal zijn’ is hier de veel gebruikte
maar hoogst ongelukkige term – om zo veel mogelijk
nageslacht te verwerven. Het is Hamiltons verdienste dat hij
inzag dat er in dit verhaal een kleine denkfout zit. Mijn
kinderen zijn niet belangrijk voor mijn genen omdat ze mijn
kinderen zijn, maar omdat ze drágers van (een deel van) mijn
* Hamilton 1964.
† Dat is dus precies de beperking waarvan ik in het vorige hoofdstuk
betoogde dat het voor evolutiebiologen tijd werd om die los te laten.
79