woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
m<strong>en</strong>sbeeld dat er mid<strong>de</strong>ls vooron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> eerst is<br />
ingestopt. Om dat te illustrer<strong>en</strong> zal ik <strong>en</strong>kele, on<strong>de</strong>rling zeer<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong>, voorbeeld<strong>en</strong> <strong>van</strong> reconstructies <strong>van</strong> ons<br />
evolutionaire verled<strong>en</strong> weergev<strong>en</strong> <strong>en</strong> lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> op welke<br />
manier m<strong>en</strong>sbeeld<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong>d zijn voor <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><br />
daartuss<strong>en</strong>. Mijn voorbeeld<strong>en</strong> zijn niet allemaal ev<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t,<br />
<strong>en</strong> ze zijn <strong>en</strong>igszins willekeurig gekoz<strong>en</strong>. Ze lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat<br />
(voor)oor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> over <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur feitelijk e<strong>en</strong> rol<br />
spel<strong>en</strong> bij het opstell<strong>en</strong> <strong>van</strong> evolutionaire reconstructies.<br />
Maar daaruit volgt natuurlijk niet dat zoiets ook onvermij<strong>de</strong>lijk<br />
is. Toch me<strong>en</strong> ik dat er goe<strong>de</strong> grond<strong>en</strong> zijn om te<br />
twijfel<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> mogelijkheid <strong>van</strong> e<strong>en</strong> ‘objectieve’<br />
reconstructie. Het bewijsmateriaal dat daarvoor nodig is is<br />
schaars <strong>en</strong> moeilijk te interpreter<strong>en</strong>. En het is heel wel<br />
mogelijk dat dat altijd zo zal blijv<strong>en</strong>. Om dat dui<strong>de</strong>lijk te<br />
mak<strong>en</strong> zal ik zo mete<strong>en</strong> eerst iets meer zegg<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> beperking<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>evolutie</strong>biologie.<br />
E<strong>en</strong> speurtocht naar <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur vooron<strong>de</strong>rstelt dat<br />
er zoiets als <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur bestaat. Maar ook daar kun<br />
je vraagtek<strong>en</strong>s bij zett<strong>en</strong>. Het is onvermij<strong>de</strong>lijk om zo nu <strong>en</strong><br />
dan te prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> te theoretiser<strong>en</strong> over m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong>.<br />
Maar dat heeft alle<strong>en</strong> zin als, <strong>en</strong> voorzover, er karaktertrekk<strong>en</strong><br />
zijn die we (bijna) allemaal <strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Het is zeer <strong>de</strong><br />
vraag of er veel <strong>van</strong> zulke trekk<strong>en</strong> zijn. Zowel evolutionaire<br />
theorie als onze daagse ervaring gev<strong>en</strong> red<strong>en</strong><strong>en</strong> om te<br />
twijfel<strong>en</strong> aan het bestaan <strong>van</strong> zoiets als dé m<strong>en</strong>selijke natuur.<br />
Uiteraard zijn er allerlei ding<strong>en</strong> die <strong>de</strong> meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
geme<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, maar we moet<strong>en</strong> het belang <strong>van</strong> die<br />
geme<strong>en</strong>schappelijke trekjes niet overschatt<strong>en</strong>.<br />
171