woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
wat voor veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> kunt verwacht<strong>en</strong>, <strong>en</strong> aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
kant reconstructies <strong>van</strong> <strong>de</strong> evolutionaire ontwikkeling<strong>en</strong> die<br />
bepaal<strong>de</strong> plant<strong>en</strong>- <strong>en</strong> diergroep<strong>en</strong> feitelijk hebb<strong>en</strong><br />
doorgemaakt.<br />
Op dit mom<strong>en</strong>t gaat <strong>evolutie</strong>theorie voornamelijk over<br />
natuurlijke selectie <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etische veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. We zag<strong>en</strong> in<br />
hoofdstuk 2 dat die theorie op dit mom<strong>en</strong>t dan ook nauwelijks<br />
in staat is om f<strong>en</strong>otypische veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> t<strong>en</strong> gevolge<br />
<strong>van</strong> omgevingsveran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te verklar<strong>en</strong>. Maar afgezi<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
e<strong>en</strong> mogelijke overschatting <strong>van</strong> <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> g<strong>en</strong>etische factor<strong>en</strong><br />
staat niets e<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re ontwikkeling <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>evolutie</strong>theorie<br />
principieel in <strong>de</strong> weg. Als we aannem<strong>en</strong> dat factor<strong>en</strong><br />
die in het verled<strong>en</strong> tot f<strong>en</strong>otypische veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
geleid dat ook nu nog (kunn<strong>en</strong>) do<strong>en</strong>, dan is er alle ruimte om<br />
te experim<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> onze theorie ver<strong>de</strong>r uit te werk<strong>en</strong>.<br />
De an<strong>de</strong>re poot <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>evolutie</strong>biologie, het reconstruer<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> feitelijke ontwikkeling<strong>en</strong>, worstelt wel met e<strong>en</strong> principieel<br />
probleem. Alles wat gebeurt laat aan<strong>van</strong>kelijk spor<strong>en</strong> na,<br />
maar die spor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gelei<strong>de</strong>lijk uitgewist, <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> nooit<br />
meer terug. E<strong>en</strong> voorbeeld: we gaan er<strong>van</strong> uit dat giraff<strong>en</strong><br />
lange nekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> pot<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> omdat ze daardoor voedsel uit<br />
hoge bom<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hal<strong>en</strong>. Daarbij veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong> we dat <strong>de</strong><br />
verre voorou<strong>de</strong>rs <strong>van</strong> onze huidige giraff<strong>en</strong> ooit veel kleinere<br />
beest<strong>en</strong> war<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat er e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> was waarin zij te lijd<strong>en</strong><br />
hadd<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> zekere schaarste aan voedsel op e<strong>en</strong> hoogte<br />
waar ze allemaal makkelijk bij kond<strong>en</strong>. We veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong><br />
dat sommige oergirafjes net iets langer war<strong>en</strong> dan hun<br />
soortg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> waardoor ze toegang hadd<strong>en</strong> tot bla<strong>de</strong>r<strong>en</strong> die <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> net niet te pakk<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>. Die net iets<br />
langere girafjes hadd<strong>en</strong> dus meer te et<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daardoor kond<strong>en</strong><br />
173