woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eperk<strong>en</strong> om het voortbestaan <strong>van</strong> <strong>de</strong> kud<strong>de</strong> niet in gevaar te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Daar valt wel wat teg<strong>en</strong> in te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> individu<br />
dat zich niets <strong>van</strong> die dreig<strong>en</strong><strong>de</strong> voedselschaarste aantrekt<br />
br<strong>en</strong>gt weliswaar <strong>de</strong> kud<strong>de</strong> in gevaar maar vergroot tegelijkertijd<br />
<strong>de</strong> kans dat énkele <strong>van</strong> haar eig<strong>en</strong> nakomeling<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
perio<strong>de</strong> <strong>van</strong> honger zull<strong>en</strong> overlev<strong>en</strong>, gewoon omdat zij meer<br />
nakomeling<strong>en</strong> hééft. De brutaalst<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk veel<br />
meer dan <strong>de</strong> halve wereld. Op grond <strong>van</strong> die overweging<br />
wez<strong>en</strong> veel biolog<strong>en</strong> groepselectie tot voor kort zon<strong>de</strong>r meer<br />
af.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls wordt over <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> groep<strong>en</strong> g<strong>en</strong>uanceer<strong>de</strong>r<br />
gedacht. Er is e<strong>en</strong> hele reeks populatieg<strong>en</strong>etische mo<strong>de</strong>ll<strong>en</strong><br />
ontwikkeld die lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat hulp binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> min of meer<br />
geslot<strong>en</strong> groep evolutionair ge<strong>en</strong> doodlop<strong>en</strong><strong>de</strong> weg hoeft te<br />
zijn. * Het gaat daarbij doorgaans om mo<strong>de</strong>ll<strong>en</strong> <strong>van</strong> populaties<br />
die zijn opge<strong>de</strong>eld in veel kleine, tij<strong>de</strong>lijke groepjes. Telk<strong>en</strong>s<br />
als e<strong>en</strong> groep door het overlijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> zijn led<strong>en</strong> verdwijnt<br />
ontstaat e<strong>en</strong> lege plek die wordt opgevuld door kolonisatie<br />
<strong>van</strong>uit e<strong>en</strong> nog bestaan<strong>de</strong> groep. M<strong>en</strong> gaat er<strong>van</strong> uit dat <strong>de</strong><br />
lev<strong>en</strong>sduur <strong>van</strong> e<strong>en</strong> groepje groter wordt naarmate het meer<br />
‘altruïstische’ individu<strong>en</strong> bevat. Met <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur neemt ook<br />
<strong>de</strong> kans toe dat e<strong>en</strong> groep <strong>de</strong> leverancier wordt <strong>van</strong> kolonist<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> op<strong>en</strong>gevall<strong>en</strong> plekk<strong>en</strong>. Nu zal binn<strong>en</strong> elke groep geld<strong>en</strong><br />
dat individu<strong>en</strong> die zich uitsluit<strong>en</strong>d op eig<strong>en</strong> voor<strong>de</strong>el richt<strong>en</strong><br />
op <strong>de</strong> korte termijn in het voor<strong>de</strong>el zijn t<strong>en</strong> opzichte <strong>van</strong><br />
groepsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> die dat niet do<strong>en</strong>. Maar als <strong>de</strong> eerst<strong>en</strong> <strong>de</strong> toon<br />
gaan aangev<strong>en</strong> is het met <strong>de</strong> groep in z’n geheel gedaan. M<strong>en</strong><br />
spreekt bij dit soort mo<strong>de</strong>ll<strong>en</strong> over ‘groepselectie’ omdat <strong>de</strong><br />
overlevingskans <strong>van</strong> <strong>de</strong> groep (me<strong>de</strong>)bepal<strong>en</strong>d is voor <strong>de</strong><br />
uitkomst <strong>van</strong> het proces.<br />
* Zie voor voorbeeld<strong>en</strong> Boorman <strong>en</strong> Levitt 1980.<br />
84