woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

esluit
Geen enkel onderzoek is ooit af. Elke conclusie is voorlopig,
en er blijven altijd dingen over die nader onderzoek
behoeven. Als het een beetje wil, zijn er in de loop van een
onderzoek zelfs van zulke dingen bijgekomen! Zo bezien is er
alle reden om het verslag van een onderzoek gewoon maar,
liefst midden in een zin, te laten ophouden. Maar dat is zo
onbevredigend. Daarom besluit ik mijn verhaal met een
(tussentijdse) balans.
Elke discussie over sociobiologie wordt verstoord door overen-weerse
tegenwerpingen in termen van één grote tweedeling,
met natuurlijke, genetisch bepaalde, aangeboren,
biologische, kenmerken aan de ene, de dierlijke, kant, en
culturele, omgevingsbepaalde, aangeleerde, sociaal bepaalde
kenmerken aan de anderen, menselijke, kant (zie afb. 2.1).
Het heeft dus zin om eerst en vooral af te rekenen met dat
dichotome denken. Hoe overzichtelijk de grote tweedeling
ook zijn moge, zij is uiterst misleidend. Dat betekent niet dat
de verschillende begrippen uit die tweedeling nu verder taboe
zijn, maar in elke geval wel dat ze niet in twee grote groepen
tegenover elkaar gezet moeten worden.
Ik denk verder dat (evolutie)biologen er goed aan zullen doen
het woord ‘cultuur’ te mijden. Alles wat ze daar op dit
moment mee kunnen bedoelen wordt prima gedekt door een
begrip als ‘omgevingsinvloeden’. Dat geeft dan meteen aan
waar de grote uitdaging voor de evolutiebiologie ligt: het
ontwikkelen van een theorie waarin de invloeden van zowel
genetische als omgevingsveranderingen op de
206