woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

Ze zou ons in staat stellen om in allerlei processen in te
grijpen en te voorzien wat de gevolgen van dat ingrijpen
zullen zijn. En ze heet helder, ondubbelzinnig en voor
iedereen toegankelijk en controleerbaar. Allemaal kenmerken
die worden gebruikt om te rechtvaardigen dat wetenschappelijke
kennis in onze samenleving een bijzondere plaats
inneemt. Zo bijzonder dat zowel heel praktische beleidsproblemen
als, in toenemende mate, ook meer fundamentele
levensvragen aan de wetenschapsbeoefenaar worden
voorgelegd, en niet aan de ziener of de dichter.
Ik zei al dat ik die bevoorrechte positie onwenselijk vind.
Maar dat neemt niet weg dat wetenschappelijke verhalen
naast allerlei andere hun bestaansrecht hebben. En ik denk
dat wie op een gegeven moment benieuwd is naar wat de
wetenschap ergens over te melden heeft erbij gebaat is dat het
verhaal dat hij voorgeschoteld krijgt ook op de voor wetenschap
kenmerkende manier tot stand kwam. Als het goed is,
zijn methodologische criteria niet meer dan een uitwerking
van die manier. Dat betekent dat een wetenschapper die
wordt geconfronteerd met methodologische kritiek vier
mogelijkheden heeft:
• hij kan laten zien dat de critici zijn werk niet goed hebben
bestudeerd
• hij kan laten zien dat er iets mis is met de criteria waaraan
zijn werk wordt getoetst
• hij kan toegeven dat de kritiek terecht zou zijn als zijn
werk wetenschap was, maar die pretentie bij nader inzien
laten vallen en een ander etiket op zijn verhalen plakken,
of
• hij kan de kritiek accepteren en zich bereid tonen zijn
27