woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

mensen. * Ze gaan ervan uit dat de verschillen tussen pasgeboren
mensen erg klein zijn of in elk geval dat die
verschillen niet bepalend zijn voor cultuurverschillen. In die
zin geloven zij in het belang van culturele overdracht. Maar
daarmee is niet gezegd dat mensen geen aangeboren voorkeuren
hebben (‘culturele overdracht’ in Lumsden en Wilsons
zin des woords). Dat idee hangt niemand aan. Pasgeboren
babies vinden zoet water lekkerder dan zout, verkiezen de
harteklop van een mensenlijf boven de dreun van een
drilboor en slapen rustiger in een warm en zacht bed dan op
harde koude stenen. Niemand zal ontkennen dat hierbij
sprake is van aangeboren ‘voorkeuren’. Maar uit het feit dat
mensen aangeboren voorkeuren hebben volgt nog niet dat
genetische verschillen relevant zijn voor een verklaring van
cultuurverschillen en culturele veranderingen. We zouden
heel goed een flink deel van onze aangeboren voorkeuren
gemeenschappelijk kunnen hebben, en voor zover dat zo is
zijn er helemaal geen verschillen tussen pasgeboren mensen
die al dan niet genetisch bepaald kunnen zijn.
* Onderzoek naar de genetische bepaaldheid van menselijk gedrag staat
in de kinderschoenen, en het is de vraag of het daar ooit aan zal
kunnen ontgroeien. Experimenteel onderzoek is, op ethische gronden,
zo goed als uitgesloten, en we mogen hopen dat dat zo blijven zal, maar
zonder experimenteel onderzoek valt er weinig definitief vast te stellen.
Natuurlijk is er onderzoek, en Lumsden en Wilson citeren dat
uitvoerig, waaruit blijkt dat de kans op het voorkomen van bepaalde
‘gedragingen’ en voorkeuren afhangt van het voorkomen daarvan bij
ouders, en er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de overeenkomsten
tussen eeneiige tweelingen en tussen tweeeiige tweelingen waaruit
blijkt dat eeneiige tweelingen onderling meer op elkaar lijken dan
tweeëiige tweelingen. Maar dat betekent allemaal niet meer dan dat er
aanwijzingen zijn dat verschillen in gedrag tussen mensen binnen één
gemeenschap ten dele genetisch bepaald zouden kunnen zijn. Waar het
om gaat in de controverse die Lumsden en Wilson hier wat ongelukkig
aandikken is of er gedragsverschillen zijn tussen verschillende culturen
die voortkomen uit systematische genetische verschillen tussen
mensen uit verschillende culturele gemeenschappen. Ik heb de indruk
dat daarvoor niet veel aanwijzingen zijn.
231