woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

2.2.1. omgevingsinvloeden en
evolutiebiologie
Omgeving is een relatief begrip. Populatiegenetici die het over
omgeving hebben bedoelen daarmee meestal de omgeving
van de populaties die ze bestuderen. Embryologen zullen bij
omgeving eerder denken aan de omgeving van het zich
ontwikkelende individu. En moleculair-biologen denken bij
omgeving waarschijnlijk vooral aan de omgeving van de
verbindingen waaraan ze onderzoek doen. Al die biologen
zullen menen dat omgeving heel belangrijk is, maar ze zullen
daar allemaal net iets anders mee bedoelen.
Een individu heeft in de klassieke biologische terminologie
een genotype (al zijn genen), een fenotype (alle kenmerken)
en een omgeving. Dat is een vrij nette indeling. Alles past
erin. En de categorieën grenzen keurig aan elkaar. Met de
uitspraak ‘het fenotype is product van genotype en omgeving’
lijkt dus niets aan de hand. Er blijft niets in ongenoemd. Toch
kan ze tot misverstand leiden. De omgeving die samen met
het genetische materiaal tot een fenotype leidt is niet alleen
de omgeving van het individu (dat wat zich buiten de huid
van dat individu bevindt — het ‘uitwendige milieu’), maar ook
de omgeving van het genetische materiaal (binnen de huid
van het individu — het ‘inwendige milieu’). Dus wie bij
omgeving aan de omgeving van het individu denkt, laat met
de uitspraak ‘het fenotype is product van genotype en omgeving’
heel wat weg, maar dat valt niet direct op. *
* Een voorbeeld: ‘… we can understand the evolution of noncultural
organisms as a process that transforms the distribution of genotypes
from one generation to the next, because in a noncultural species each
individual’s phenotype depends only on its genotype and the environment in which it
matures.’ (Boyd en Richerson 1985: 6, cursivering van mij).
56