woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

louter feiten. Van die regel op zich mogen we niet meer eisen
dan dat hij acceptabel is voor de meeste mensen, of voor
mensen met een normale morele ontwikkeling, of iets dergelijks.
Wie meer wil dan dat zou aan meta-ethische regels eisen
stellen die je zelfs aan de grondregels van de logica niet
stellen kunt.
Richards gelooft dat het in principe mogelijk is om metaethische
afleidingsregels op te stellen die de stap van feit naar
norm mogelijk maken. Als (hypothetisch) voorbeeld geeft hij
de regel ‘beschouw de oproepen van een moreel leidsman als
ethisch juist’. Als we die regel zouden accepteren dan zou uit
het feit dat de paus een moreel leidsman is en het feit dat hij
abortus veroordeelt, de voor ieder geldende norm dat abortus
ethisch gezien niet door de beugel kan, afgeleid kunnen
worden.
Ik kan me voorstellen dat niet elke lezer deze meta-ethische
afleidingsregel aanvaardbaar zal vinden. Hij veronderstelt
een volgzaamheid die wat in onbruik is geraakt. Toch is dat
het belangrijkste bezwaar niet. Er is iets fundamentelers mis.
Je kunt bij een moreel leidsman zowel denken aan iemand
die leiding geeft in morele kwesties, als aan iemand die
leiding geeft en er (daarnaast) een hoogstaande moraal op
nahoudt. Als Richards de eerste betekenis op het oog heeft
betekent ‘moreel leidsman’ niet meer dan ‘iemand die zich
duidelijk uitspreekt over wat zijns inziens wel en niet mag’.
Daar is de paus een aardig voorbeeld van, maar hij is de enige
niet. Van dat soort lieden zijn er erg veel, ze zijn het nergens
over eens, en we kunnen er allemaal wel een paar aanwijzen
wier ‘morele’ oproepen we verafschuwen. Kortom, bij deze
interpretatie van ‘moreel’ zal niemand, ook niet de meest
164