woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
w<strong>en</strong>selijkheid, tuss<strong>en</strong> slechtheid <strong>en</strong> onw<strong>en</strong>selijkheid, zou<br />
daarmee namelijk verbrok<strong>en</strong> zijn. Je kunt niet tegelijkertijd<br />
alle morele begripp<strong>en</strong> in naturalistische term<strong>en</strong> <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong> én<br />
gefun<strong>de</strong>er<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lingsaanwijzing<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. Het is Moore’s<br />
verdi<strong>en</strong>ste dat te hebb<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk gemaakt. *<br />
4.1.2. het on<strong>de</strong>rscheid tuss<strong>en</strong> ‘zijn’ <strong>en</strong><br />
‘behor<strong>en</strong>’<br />
Hume beschrijft op treff<strong>en</strong><strong>de</strong> wijze zijn ervaring met geleer<strong>de</strong><br />
werk<strong>en</strong> waarin e<strong>en</strong> ethische theorie wordt gepres<strong>en</strong>teerd. † De<br />
auteur <strong>van</strong> zo’n geschrift begint meestal met verhal<strong>en</strong> over<br />
hoe <strong>de</strong> wereld in elkaar zit, verhal<strong>en</strong> waarin het werkwoord<br />
‘zijn’ e<strong>en</strong> belangrijke rol speelt, om dan gelei<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> haast<br />
onmerkbaar over te gaan naar verhal<strong>en</strong> waarin het werkwoord<br />
‘behor<strong>en</strong>’ <strong>de</strong> overhand heeft g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Die stap<br />
verbaast hem. Er is e<strong>en</strong> belangrijk verschil tuss<strong>en</strong> ‘zijn’ <strong>en</strong><br />
‘behor<strong>en</strong>’, vaak het ‘Is-Ought-on<strong>de</strong>rscheid’ g<strong>en</strong>oemd, waar we<br />
niet zo maar omhe<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> is het er niet over e<strong>en</strong>s of<br />
die overgang <strong>van</strong> ‘zijn’ naar ‘behor<strong>en</strong>’ volg<strong>en</strong>s Hume logisch<br />
onmogelijk is, of niet. ° Maar één ding is dui<strong>de</strong>lijk: wie die stap<br />
wil mak<strong>en</strong> doet er goed aan aan te ton<strong>en</strong> dat die, in het<br />
betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> geval, ook echt gemaakt kan word<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> is het afleid<strong>en</strong> <strong>van</strong> voorschrift<strong>en</strong> uit<br />
feitelijke beschrijving<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> taboe geword<strong>en</strong>. Wie zich<br />
bijvoorbeeld voorzichtig afvraagt of <strong>evolutie</strong>biologie ethisch<br />
* Hudson 1983: 87.<br />
† Hudson 1983: 253.<br />
° Hudson 1983: 253-265. Hume’s theorie over moraal kan word<strong>en</strong><br />
geïnterpreteerd als e<strong>en</strong> poging moraal te beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verklar<strong>en</strong><br />
zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> pret<strong>en</strong>tie morele voorschrift<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong> (of het<br />
moest zijn het advies je neer te legg<strong>en</strong> bij wat nu e<strong>en</strong>maal zo is). Zie <strong>de</strong><br />
weergave <strong>van</strong> Maris 1981: 50-59.<br />
134