01.08.2013 Views

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

w<strong>en</strong>selijkheid, tuss<strong>en</strong> slechtheid <strong>en</strong> onw<strong>en</strong>selijkheid, zou<br />

daarmee namelijk verbrok<strong>en</strong> zijn. Je kunt niet tegelijkertijd<br />

alle morele begripp<strong>en</strong> in naturalistische term<strong>en</strong> <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong> én<br />

gefun<strong>de</strong>er<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lingsaanwijzing<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. Het is Moore’s<br />

verdi<strong>en</strong>ste dat te hebb<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk gemaakt. *<br />

4.1.2. het on<strong>de</strong>rscheid tuss<strong>en</strong> ‘zijn’ <strong>en</strong><br />

‘behor<strong>en</strong>’<br />

Hume beschrijft op treff<strong>en</strong><strong>de</strong> wijze zijn ervaring met geleer<strong>de</strong><br />

werk<strong>en</strong> waarin e<strong>en</strong> ethische theorie wordt gepres<strong>en</strong>teerd. † De<br />

auteur <strong>van</strong> zo’n geschrift begint meestal met verhal<strong>en</strong> over<br />

hoe <strong>de</strong> wereld in elkaar zit, verhal<strong>en</strong> waarin het werkwoord<br />

‘zijn’ e<strong>en</strong> belangrijke rol speelt, om dan gelei<strong>de</strong>lijk <strong>en</strong> haast<br />

onmerkbaar over te gaan naar verhal<strong>en</strong> waarin het werkwoord<br />

‘behor<strong>en</strong>’ <strong>de</strong> overhand heeft g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Die stap<br />

verbaast hem. Er is e<strong>en</strong> belangrijk verschil tuss<strong>en</strong> ‘zijn’ <strong>en</strong><br />

‘behor<strong>en</strong>’, vaak het ‘Is-Ought-on<strong>de</strong>rscheid’ g<strong>en</strong>oemd, waar we<br />

niet zo maar omhe<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> is het er niet over e<strong>en</strong>s of<br />

die overgang <strong>van</strong> ‘zijn’ naar ‘behor<strong>en</strong>’ volg<strong>en</strong>s Hume logisch<br />

onmogelijk is, of niet. ° Maar één ding is dui<strong>de</strong>lijk: wie die stap<br />

wil mak<strong>en</strong> doet er goed aan aan te ton<strong>en</strong> dat die, in het<br />

betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> geval, ook echt gemaakt kan word<strong>en</strong>.<br />

In <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> is het afleid<strong>en</strong> <strong>van</strong> voorschrift<strong>en</strong> uit<br />

feitelijke beschrijving<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> taboe geword<strong>en</strong>. Wie zich<br />

bijvoorbeeld voorzichtig afvraagt of <strong>evolutie</strong>biologie ethisch<br />

* Hudson 1983: 87.<br />

† Hudson 1983: 253.<br />

° Hudson 1983: 253-265. Hume’s theorie over moraal kan word<strong>en</strong><br />

geïnterpreteerd als e<strong>en</strong> poging moraal te beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verklar<strong>en</strong><br />

zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> pret<strong>en</strong>tie morele voorschrift<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong> (of het<br />

moest zijn het advies je neer te legg<strong>en</strong> bij wat nu e<strong>en</strong>maal zo is). Zie <strong>de</strong><br />

weergave <strong>van</strong> Maris 1981: 50-59.<br />

134

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!