woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

overdracht is niet nieuw in de biologie. * En voor wie eerst en
vooral in cultuur is geïnteresseerd kan het zinvol zijn eens
wat langer met dit idee te spelen. † Maar wie primair
geïnteresseerd is in evolutie moet toch eerst wat langer
nadenken over de relatie tussen cultuur en ‘andere’
biologische factoren.
De gebruiksvoorwerpen en melodieën die Lumsden en
Wilson in cultuurgenen hergroeperen zijn omgevingsfactoren
voor het zich ontwikkelende individu (en laten we niet
vergeten dat ontwikkeling niet een levensfase is, maar iets dat
bij alle organismen het hele leven doorgaat). Ze maken deel
uit van het fenotype van groepsgenoten, of ze zijn het gevolg
van zulke fenotypen (als we gedrag als onderdeel van het
fenotype opvatten). Alle organismen beïnvloeden het denken
en doen van soortgenoten, en al die invloeden kunnen
* Voorbeelden: Bonner definieert cultuur als ‘… the transfer of
information by behavioral means, most particularly by the process of
teaching and learning’ (Bonner 1980: 10).
Vergelijk ook de volgende citaten:
‘What gives man an extraordinary supremacy, what has permitted him
to evolve at an unprecedented speed, is the transmission of learned
experiences by means of an articulate and reflexive language’
(Dobzhansky en Boesiger 1983: 100).
‘Humankind has evolved by means of two entirely different interacting
processes. One process, based on changes in the genes, is responsible
for bodily structure and our capacity for acquiring knowledge and
culture.
The second process, which determines how we use these capacities,
depends on transfer of information from one individual to another’
(Stebbins 1982: 369-370).
Dawkins (1976, 1982) bedacht de ‘meme’ als cultureel analogon van
het gen, ‘… a completely non-genetic kind of replicator, which
flourishes only in the environment provided by complex,
communicating brains’ (1982: 109). Veel meer dan een speelsigheidje
om het algemene idee van een replicator te illustreren was dit niet,
Dawkins werkte zijn ideeën niet verder uit en hij twijfelt aan de
bruikbaarheid daarvan voor de bestudering van culturele
ontwikkelingen (zie Dawkins 1982: 112).
† Boyd en Richerson 1985 doen dat alleraardigst.
68