woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

kan) een plaats hebben. Maar laten we eerst eens zien wat het
verband is tussen sociobiologische theorieën over culturele
evolutie en dit geïdealiseerde beeld van de populatiegenetica.
2.2.2. twee theorieën over culturele evolutie
Ik zal hier twee sociobiologische theorieën over culturele
evolutie bespreken, die van Lumsden en Wilson en die van
Cavalli-Sforza en Feldman. (Ik doe dat kort, voor een
uitgebreider beeld van hun benaderingen, en kritische
kanttekeningen daarbij, verwijs ik naar bijlagen 1 en 2, en de
daarin geciteerde literatuur.) Die keuze is niet helemaal
willekeurig. Het gaat om twee behoorlijk ver uitgewerkte
theorieën die onderling voldoende verschillen om een beeld
te geven van de diversiteit in deze uithoek van de biologie.
Lumsden en Wilson vatten cultuur op als een verzameling
zaken en gedragingen waaruit een organisme kiezen kan. Het
gaat daarbij om een grote verscheidenheid aan dingen en
handelingen: van technieken om voedsel te vinden en schoon
te maken (en daarin vinden we bij veel diersoorten variatie),
via manieren om een stropdas te knopen, tot religieuze
stromingen. Al die varianten en vormen heten in de terminologie
van Lumsden en Wilson cultuurgenen (‘culturgens’). Elk
lid van een culturele diersoort leeft in een poel van cultuurgenen.
De samenstelling van die poel is kenmerkend voor de
betreffende cultuur. Wat een individu doet, hangt af van de
cultuurgenen waaruit het kiezen kan en de voorkeuren
waarmee het is behept. En door keuzes te maken beïnvloedt
het op zijn beurt weer de samenstelling van de hem — en zijn
soortgenoten — omringende cultuurgenenpoel. De manier
waarop die keuzes tot stand komen vormt dan ook een
63