woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

soorten. Vanuit die visie ligt enige zorg van soortgenoot voor
soortgenoot zeer voor de hand.
Later kwam men tot de overtuiging dat de natuur zo niet
werken kan. Een individu dat zou profiteren van de zorgzaamheid
van zijn soortgenoten zonder daar veel tegenover te
stellen zou duidelijk in het voordeel zijn en zijn zelfzuchtigheid
zou zich in de loop der generaties door de hele groep
verspreiden, zelfs als dat uiteindelijk tot de ondergang van de
groep zou leiden. Om dat te kunnen voorkomen zou de
natuur vooruit moeten kunnen zien, en die mogelijkheid past
niet in het natuurwetenschappelijk wereldbeeld.
Maar ook de overtuiging dat elk dier uitsluitend op eigen
voordeel uit zal zijn, staat inmiddels weer op losse schroeven.
Sommige sociobiologen menen dat groepen van individuen
onder bepaalde voorwaarden belangrijke eenheden van
selectie kunnen zijn. Anderen verdedigen juist dat het bij
natuurlijke selectie niet om het individu maar om het gen
draait. En paradoxalerwijze zou ook dat tot samenwerking
tussen individuen – namelijk tussen dragers van een en
hetzelfde gen – kunnen leiden. Nog weer anderen denken dat
selectie wel degelijk een kwestie van individuen is, maar dat
het die individuen niet zo zeer om hun eigen voortbestaan als
wel om het voortbestaan van hun genen gaat, en dus om het
welbevinden van alle individuen met wie ze genen gemeen
hebben. Op het theorieënfront gaat het heel levendig toe. Ik
zal een aantal verschillende visies iets uitgebreider bespreken.
3.1.1. verwantenselectie
Een eenvoudige kijk op het evolutiegebeuren doet vermoeden
78