Pokaż treść!

Z AUTOBIOGRAFII 239
ustrojowi przedstawień, a wreszcie przeciwko niskiemu poziomowi repertuaru
ówczesnych teatrów. W swym niszczycielskim dążeniu do odnowienia
sztuki ogłosiliśmy wojnę wszelkiemu szablonowi w teatrze, w
czym kolwiek by się ujawniał: w grze, inscenizacji, dekoracjach, kostiumach,
traktowaniu sztuki i t. d.
Wówczas stawiało się na kartę całą naszą artystyczną przyszłość.
Powinniśmy byli mieć za wszelką cenę powodzenie. Wokoło nas powstawała
nieprzychylna atmosfera. Dowcipnisie obrali nas za cel pocisków.
Poszczególne osoby z towarzystwa i prasy, (która w przyszłości
darzyła nas na ogół życzliwością) przepowiadały klapę. Nazywano nas
pogardliwie „amatorami", mówiono, że w zespole nie ma artystów, że
zastępują ich wspaniałe kostiumy i wystawa, że nasza impreza — jest
pomysłem kupca-fantasty (aluzja do mojej osoby); gniewało to, iż
ogłosiliśmy repertuar, składający się tylko z 10-ciu sztuk; w innych
teatrach wystawiano wtedy co tydzień nową sztukę przy braku kompletów
— aż tu naraz amatorzy odważają się marzyć o przetrzymaniu sezonu
z 10-ma sztukami.
Oczekiwała nas duża praca we wszystkich dziedzinach zawiłego
aparatu: w dziedzinie artystycznej, reżyserskiej, kostiumowej, dekoracyjnej,
administracyjnej, finansowej i t. d. Przede wszystkim trzeba
było, oczywiście, stworzyć administracyjny i finansowy mechanizm teatru.
Jedyną osobą, która mogła wykonać tę trudną pracę i przeprowa ­
dzić młode przedsiębiorstwo przez wszystkie Scylle i Charybdy — był
Niemirowicz-Danczenko, posiadający wyjątkowy talent administracyjny.
Równolegle z pracą artystyczną, musiał się zająć tą niewdzięczną,
lecz nader ważną dziedziną organizującego się przedsiębiorstwa.
Drugą troską było przygotowanie zawczasu inscenizacji,
t. j. zamówienie dekoracyj. kostiumów, rekwizytów do wybranych
na otwarcie sezonu sztuk. Wówczas kwestię dekoracyjną
w teatrze rozwiązywano zwykle bardzo prosto: tylna dekoracja, cztery,
pięć planów kulis w formie arkad, na których namalowane były, pałacowa
sala z przejściami, z otwartą lub krytą werandą z widokiem na
morze i t. d. Pośrodku sceny — gładka, brudna, teatralna podłoga
i kilka krzeseł stosownie do ilości wykonawców. W przerwach między
kulisami widać było tłum scenicznych maszynistów, statystów, fryzjerów,
krawców, spacerujących lub patrzących na scenę. Jeśli potrzebne
były drzwi, ustawiano je między kulisami, nie troszcząc się o to, że
u góry nad drzwiami pozostaje dziura. Gdy trzeba było, na tylnym prospekcie
i kulisach malowano ulicę z daleką perspektywą, z ogromnym,
pustym, bezludnym placem, z narysowanymi fontannami, pomnikami