Pokaż treść!

256 Z A KIEW 1D0M UM
nością celujący, chyba jednak opanował — narzucał innym. Nerwowy,
nigdy nie zaznający spokoju, na chwilę nie mający dość, sypał słówkami,
tak, że pamiętam, raz w myślach nazwałem go: „tokarką". Bo wprawiał
się w podobny hałas, terczał, kręcił się, sypiąc trocinami i wiórami,
zanim wydobył kształt, ku któremu dążył. Gdyby nie chęć
okazania się również takim — bo u wielu ją budził — byłoby to może
do zniesienia. Ale narzucał nam nie tylko swoje żarty, lecz sam sposób
zabawy i przypominam sobie wybornie, ile to razy nagle milkł ktoś
z towarzystwa w poszukiwaniu głupstewek, którymi by się móg'ł popisać,
przeszeptując sobie jakąś gierkę wyrazową, nie mogąc związać końca,
mozolący się, iz twarzą niemądrą, nagle dziecinną i śmieszną, jakby dla
zakładu robił językiem węzełek na korzonku od wiśni. Tego właśnie
nienawidziłem, tej wytwarzającej się nierówności, przymuszającej do
zestawiania się z nim, takim zgrabnym, ale bo też jemu szło od ręki,
lekko i zwinnie. Podawał żarty swoje z całą pewnością, w tempie,
w oplocie gestów jakby w ramie może istotnie nic nie warte, tak, że
się nie zdziwię, gdy te wyżej przytoczone — wypadną mizernie; ponieważ
powtarzam słowa, gdy u Szymka główne było chyba to wpieranie
nam żartu, wmuszanie z tym dodatkowo, że my sami, goniąc za upodobnieniem
się, natrafialiśmy na własną niemożność, jeszcze tym bardziej
skłonieni do podziwu. Mówię o innych, bo poznawałem to samo,
co u siebie — i zmęczenie i chęć dodźwignięcia się i nalot jakiegoś zawstydzenia,
gdy się nie udawało. Żart nasz, wypowiedziany, brzmiał
głucho, jakby tylko zaproponowany, wysunięty na niepewne, podczas
gdy Szymek ciskał swój z rozmachem i swobodą, niby na marmur
srebrny pieniądz, o którym wiedział, że to — rzetelny. Zdarzały się
spośród moich niektóre chyba też całkiem trafne. Umiem sam wpaść
na koncept. Nie cenię szczególnie tych z rodzaju Szymka, zdaję sobie
jed.iak sprawę, że odgrywa tu rolę raczej chęć stale czuwająca, niż wybitniejszy
spryt, czy poczucie humoru. Szymek koniecznie musiał żartować,
lubiał się tak narzucać, wybrał sobie tę linię przekręceń, wprawił
się. I nigdy by mnie to nie obeszło, gdyby nie jego zwycięskie tony,
toczenie oczami, pauzy wytrzymywane po każdym odezwaniu, a następnie
przypominanie, co mu się głównie danego wieczoru udało, przenoszenie
z dnia na dzień, od jednych do drugch, a z tym — puszczanie
mimo uszu wszystkiego co cudze, nie zważanie, gdy na przykład ja coś
rzuciłem. To mnie obruszało.
Często taką z sobą umowę zawierałem, tak sobie poprzysięgałem, że
się nie odezwę, że swojej uwagi w ogóle nie skłonię w te obręby, gdzie
on był taki kontent z siebie j niezmordowany. Rozumiałem, że wystar­