PDF6.76 MB - Wyższa Szkoła Komunikacji i ZarzÄ dzania

344Jerzy OlszewskiJednak gdy zestawimy wynagrodzenia kobiet i mężczyzn z krajową średnią płac,okazuje się, że 71% kobiet i 56% mężczyzn zarabia poniżej tej średniej.Stereotypy związane z pracą kobietZgodnie z encyklopedyczną definicją stereotyp to „ustalony, skrótowy i uproszczonyobraz rzeczywistości funkcjonujący w świadomości indywidualnej lub zbiorowej”(A-Z popularna encyklopedia, 1997: 842). Stereotypy związane z płcią to uproszczonesądy i koncepcje zachowania kobiet lub mężczyzn, uznawane przez danespołeczeństwo i uczone w procesie wychowania w tym społeczeństwie (Mandal).Stereotypy męskości i kobiecości funkcjonują na dwóch poziomach: jawnymi ukrytym. Z pierwszym z nich mamy do czynienia w sytuacji, gdy „płećdanej osoby staje się podstawą uprzedzeń i dyskryminacji, np. w zatrudnieniuczy awansie” 6 . Jest to poziom bardziej bezpośredni i wyraźniej odczuwalny przezofiarę stereotypu. Poziom ukryty istnieje wówczas, gdy „podstawą postrzegania,oceny i akceptacji danej osoby stają się wyłącznie jej dokonania w dziedzinachuznawanych za typowe dla danej pracy” 7 . Często zdarza się, że zarówno osobatraktowana stereotypowo, jak i ta, która stereotypami się posługuje, nie sąświadomi, że zjawisko takie miało miejsce. Przykładowo kobietę chwali się zaurodę, udane życie rodzinne czy umiejętności kulinarne, natomiast jej sukcesyzawodowe są ignorowane. W pracy ceni się ją za nienaganny wygląd, posiadanekwalifikacje i umiejętności zawodowe. Ocze kuje się, że będzie zajmowałapodporządkowane stanowiska, a zakres jej obowiązków będzie odwoływał siędo ról tradycyjnie kobiecych, np. parzenie kawy. W przypadku mężczyzny uznaniezyskuje on, gdy zajmuje wysokie stanowisko i dobrze zarabia, natomiast to,że jest dobrym mężem i ojcem nie jest brane pod uwagę.Stereotypowo uważa się, że kobiety nadają się do zawodów związanych z edukacją,opieką i wychowaniem. Są to dziedziny, które wymagają dobrej odpornościpsychicznej, odpowiedzialności, wyższych kwalifikacji i umiejętności oraznieustan nego dokształcania, czyli inwestowania w kapitał ludzki. Z drugiej jednakstrony prace te charakteryzują się coraz mniejszym prestiżem, głównie z powoduniskich płac, jak i sfeminizowania (co z resztą jest dodatnio skorelowane) 8 .6Por. http://konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej.polskivancouver.info/teksty-zebrane-indd-199177.7Tamże.8Por. E. Lisowska, Przyszłość pracy a kobiety… , op. cit., s. 14.