PDF6.76 MB - Wyższa Szkoła Komunikacji i ZarzÄ dzania

Katarzyna DurniatMobbing w Polsce na tle klimatu organizacyjnegoWprowadzenieW minionym tysiącleciu słowo „mobbing” nie było w Polsce prawie nikomu znane.Ostatnie kilka lat całkowicie zmieniło tę sytuację. Po pierwsze stopniowo zwiększałasię świadomość Polaków odnośnie mobbingu, po wtóre – obok doniesieńmedialnych pojawiały się publikacje popularno-naukowe poświęcone temu fenomenowi.Wreszcie przeprowadzono pierwsze próby badań mobbingu w naszymkraju. Spektakularnym dowodem wzrastającej świadomości odnośnie mobbingu byłowzbogacenie Kodeksu Pracy o ustawę antymobbingową (nowelizacja Kodeksu Pracyze stycznia 2004, artykuł 94.3).W odróżnieniu do naszego kraju mobbingiem – w kontekście organizacjipracy lub w ujęciu jednostkowym (w zależności od paradygmatu badań) – paralisię naukowcy krajów Europy Zachodniej oraz Stanów Zjednoczonych już od lat70 minionego stulecia. To samo zjawisko, obserwowane w różnych kulturach i kontekstachbyło różnie nazywane: począwszy od harassmentu (Stany Zjednoczone),przez bullying i whistleblowing (Wielka Brytania), ijime (Japonia) do mobbingu(Szwecja, Niemcy i inne kraje Europy Zachodniej) oraz molestowania moralnego(Francja, Marie-France Hirigoyen). Wszystkie te określenia, mimo subtelnych różnicdefinicyjnych i zakresów pojęciowych (por. Hirigoyen, 2003; Durniat, 2006),dotyczą praktycznie tego samego zjawiska, nazywanego też popularnie psychoterrorem.Słowo mobbing pochodzi od angielskiego rzeczownika „mob”, oznaczającegotłum, tłuszczę, hałastrę, motłoch, zaś czasownik „to mobb” znaczy tyle co rzucaćsię (na kogoś), gromadzić tłumnie, oblegać, atakować. Łaciński zwrot „mobile vulgus”do którego warto się odwołać, oznacza chwiejny, niebezpieczny tłum.Termin mobbing użyty został po raz pierwszy przez etnologa Konrada Lorenzaw odniesieniu do agresywnych zachowań dzikich zwierząt, grupujących się poto, by przegnać intruza (Lorenz, 1996). Naukowego znaczenia nadał mobbingowi