Principi evropskog regionalizma - Centar za regionalizam

Iako federalni ustav definiše dužnosti federalnih jedinica i njihovomesto u institucijama i garantuje njihovu političku autonomiju, potrebna jejedna a posteriori rekonstrukcija da bi se federalizam obrazložio autonomijomkoju dodeljuje federalnim jedinicama. Štaviše, istorijat trajnijih federalnihdržava govori nam da je njihovo formiranje takođe predstavljalo i načinza integraciju nacije; te federalne države zapravo su nacionalne države, kaošto se vidi na primeru Švarcarske, Sjedinjenih Američkih Država i Nemačke.S druge strane, nema presedana na multinacionalnu državu koju je federalizamuspeo da zaštiti od tenzija koje su ugrožavale samo njeno postojanje:SSSR, Jugoslavija i Čehoslovačka nisu se raspale zato što je njihov federalizambio veštački, nego je višeslučaj da su one opstajale na okupu zato štoje komunizam maskirao činjenicu da u državi nije postojao potreban stepennacionalne integracije.Stoga su federalizam i regionalizam dva tipa institucionalnoguređenja koji se mogu kombinovati na različite načine zavisno od specifičnihistorijskih okolnosti i stanja u nekoj određenoj zemlji.Institucionalni regionalizam nekada se može javiti i u federalnojdržavi. Samoupravne federalne jedinice razvile su se u Belgiji isto kao i udrugim evropskim zemljama u kojima su oformljene jedinice sa dovoljnomautonomijom za izražavanje njihovog kulturnog, jezičkog ili verskog identitetaili njihovih karakterističnih socijalnih i ekonomskih obeležja (npr. uŠpaniji i Švajcarskoj).I u federalnim i u unitarnim državama, institucionalni regionalizamodražava slabosti u nacionalnoj integraciji, pa politička regionalizacija možerezultovati federalizmom, kao što se to dogodilo u Belgiji i kao što se možedogoditi u Španiji i Italiji.Međutim, ovo je znatno drugačiji tip federalizma od tradicionalnogtipa, koji je poticao iz želje za ujedinjenjem i predstavljao poseban način zanacionalnu integraciju; u ovom drugačijem tipu, federalna opcija rezultatje centrifugalne sile, i ne može se a priori smatrati da će federalna opcija,koja entitetu koji zahteva političku autonomiju daje titulu države, pomoćiu obnavljanju jedinstva.Institucionalni regionalizam znatno je drugačiji od federalizma u institucionalnomsmislu. Pre svega, on je uvek asimetričan budući da proističeiz priznavanja nekih specifičnih karakteristika, dok su u federalnoj državisvi subjekti u federaciji jednaki. Gore navedeni primeri pokazuju da susretpolitičke regionalizacije i federalizma dovodi do poteškoća za koje postojesamo hibridna rešenja.Nadalje, glavna osobina federalne države je činjenica da se državniatributi dele između dva nivoa i da konstitutivne države učestvuju na ovajili onaj način u vršenju državnih ovlašćenja na federalnom nivou. S drugestrane, politički regioni nisu državne vlasti, oni nemaju konstitutivnu snagu ine učestvuju u vršenju državnih ovlašćenja na federalnom nivou.141