Principi evropskog regionalizma - Centar za regionalizam

opštine ili druge lokalne vlasti. U Francuskoj regioni su uspostavljeni zakonom,kao što to Ustav dozvoljava, ali oni nemaju ustavni status, za razlikuod departmana i opština, dok su u Portugalu upravni regioni predviđeniUstavom iako njihovo formiranje podleže željama zakonodavca i većineopština u regionu (čl. 238 i 256 Ustava; vidi I.1.B gore). Lokalna samouprava(ili princip slobodne uprave lokalnih vlasti) priznat je i zaštićen Ustavom.U ovom modelu, infra-regionalne vlasti ni na koji način nisu zakonskizavisne od regiona jer obe institucije kao i odgovornosti takvih vlastiutvrđuje nacionalni zakon, uključujući i teritorijalne izmene i uslove zatakve promene. Dakako, ni francuski regioni ni portugalski upravni regionine vrše zakonska ovlašćenja prema drugim lokalnim vlastima, odnosno departmanimai opštinama u Francuskoj i municípios i freguesias u Portugalu.Nadalje, kontrolu lokalnih vlasti (kontrola zakonitosti i finansijska kontrola)sprovodi država, a ne region: u kontrolu su uključene državne institucije,odnosno prefekt u Francuskoj i civilni ili okružni guverner u Portugalu 78 , kaoi nadležni sudovi a u nekim slučajevima i sama vlada 79 ili ministar.Ove dve zemlje imaju različit pristup u zaštiti autonomije infraregionalnihlokalnih vlasti. U Portugalu određen broj (manje od polovine)članova regionalne skupštine bira se od strane kolegijuma opštinskih odbornikaiz municipíosa u regionu, dok se ostali članovi biraju direktnim pravomglasa.Portugalski Ustav lokalnim vlastima daje regulatorna ovlašćenja, alisu one takođe obavezne da poštuju regulative koje donose lokalne vlasti navišem nivou, što znači da upravni regioni mogu da donose regulative koje suobavezujuće za opštine. Međutim, Ustav predviđa da upravni regioni, koji suodgovorni za koordinisanje i podršku opštinama, moraju poštovati njihovuautonomiju i uzdržavati se od ograničavanja njihovih ovlašćenja.Francuske lokalne vlasti nemaju regulativna ovlašćenja osim akotakva ovlašćenja nisu izričito predviđena zakonom kao sastavni deo obavljanjaneke dužnosti ili zadatka; ovim se objašnjava važnost pregovora,stimulansa i ugovora u međuregionalnim odnosima kao i ugovora o odnosimaregiona i departmana ili opština. Nadalje, raspodela odgovornosti međuopštinama, departmanima i regionima mora biti takva da ne sme nijednoj odovih struktura vlasti omogućiti vršenje bilo kakvog oblika nadzora nad ostalima(CCT, čl. L.1111-4) a odluka o dodeljivanju finansijske pomoći drugojlokalnoj vlasti ne može imati efekat uspostavljanja ili vršenja nadzora (čl.L.1111-4). S druge strane, od plana izloženog u nacrtu iz 1969. godine da sepredstavnici lokalnih vlasti uključe u regionalna veća, koji je zapravo primenjenpri uspostavljanju regionalnih javnih struktura predviđenih zakonomiz 1972. godine, se na kraju odustalo.Ove odredbe ukazuju na želju da se spreči mogućnost da opštinepostanu funkcionalno zavisne od regiona (ili u Francuskoj od departmana),ali takođe ukazuju i na to da takva zavisnost može biti indirektna i proisteći,na primer, iz prihvatanja finansijske “pomoći”. Šeme subvencioniranja78 Kada se regioni uspostave, biće postavljen vladin predstavnik u svakom regionu; on ćetakođe predstavljati region pred drugim lokalnim vlastima u svojoj oblasti.79 Pogotovo prilikom raspuštanja opštinskog veća.161