Principi evropskog regionalizma - Centar za regionalizam

Građanske Demokratske Partije. Po prvoj zamisli, regionalne samoupravebi imale pravo na svoje budžete, upravljanje svojom imovinom i izvorimafinansiranja, pravo donošenja regionalnih razvojnih programa, uspostavljanjasvojih organa odlučivanja, donošenja svojih propisa kao i pravo dakontrolišu finansijsko upravljanje opština.Ubrzo su formirane dve komisije za sprovođenje ovih reformi, jednepod uticajem Građanske alijanse a druge nad kojom je pokroviteljstvo imalaCivilna demokratkska partija, obe načelno protiv regionalizacije. Predlozisu predviđali stvaranje regiona kao vrste regionalne samouprave alisa jakim prisustvom centralnih institucija. Uskoro se debata Predsednikai Premijera Češke o jednom broju političkih pitanja fokusirala upravo napitanje decentralizacije. Havel je bio za ideje civilnog društva i pluralitetaautonomija, dok se Klaus usprotivio bilo kakvom uvođenju intermedijalnihtela, smatrajući da bi to ugrozilo ekonomski razvoj koji je bio njegov prioritet.Drugim rečima za razliku od Poljske, gde su stranke desnog centra bileza regionalizaciju kao načina marginalizacije bivšeg komunističkog režima uČeškoj je situacija bila obrnuta. 1201997. godine, Češki parlament u oba doma izglasava Ustavni zakono formiranju regiona, koji predviđa 14 regiona, ne upuštajući se u njihovodetaljno regulisanje. U sledećih nekoliko godina je usvojeno dvadesetak zakonskihakata, čime je kompletirana administrativna reforma među kojimasu zakoni o regionalnim institucijama vlasti, regionalnim nadležnostima, regionalnimizborima, čija je primena međutim odložena do 1. januara 2001.godine. Po ovome modelu regioni imaju brojna ovlašćenja ali samo administrativnogkaraktera, koja su precizirana zakonom o prenosu ovlašćenja.Pored toga regioni imaju pravo predlaganja zakona nacionalnom parlamentu.Izvršnu funkciju vrši regionalno veće čije članove bira skupština a posebnimzakonom je regulisan rad regionalne administracije i javnih službi. Državavrši kontrolu zakonitosti rada regionalnih institucija i nema pravo mešanja ureginalnu politiku. Regioni ostvaraju prihod od sopstvenih regionalnih porezadok su porezi koje sakuplja država distribuirani regionima u zavisnosti odnjihove veličine. 121U grupu država koje su učinile veći pomak u domenu regionalizacijespada i Mađarska iako u manjoj meri. Za razliku od obe prethodne države,Mađarska je uvela regione tek pod uticajem Evropske unije, čija je sadržinaipak ostala nedovršena ili nedovoljno jasna, sa zadržanim sistemom lokalnei oblasne samouprave.120 Yoder, Jennifer, Decentralisation and Regionalisation after Communism: Administrativeand Territorial Reform in Poland and Czech Republic, Europe-Asia Studies, Vol. 55, No.2,2003, st. 263-286121 Op. cit.214