DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT XXXIIIDE MORBIS EQUISONUMCAPÍTULO XXXIIISOBRE LAS ENFERMEDA-DES DE LOS CABALLISTASIn eandem claffem fatis commodore ferri poffuntEquifones, qui in Hippodromisad Equos perdomandos,& instruendoso peram suam impedunt,nec non & Tabellarii, qui mutatis Equis propterpublicanegotia, & commercial literas huc & illucdeferunt;iifdem enim penèm orbis tenerifolent,ac paulò ante defcripti Curfores. Hernio fietenimfacile fiunt, Afthmatici, ac praecipuèI fchiadici,quem affectum Scytharum proprium effe fcripfitDivinus Preceptor, cum vitamd egerent in affiduaequitatione ac eandem ob caufam in foecundoseffe. Ruptionem quoque vaforum pectoris inferrefoletcontinua equitario, utiannotat Ballonius, ficutinon parvam labem renibus, ut non rarò Equifonesfanguinemmingant, ac aliquant dolumbo rumrefolutionempatiantur. Qui equitarunt, autiterfecerunt, in lumbis, ac femoribus refolutifunt, verbafuntHippocratis, fiffurae quoque in ano, & marifcaeiifdem oboriri solent, ac parecipue cum equosfuccuffatores exercent, ac fine ephipiis, ad quodmorbi genus alludents Martialis ficlufit: StragulafuccinctiVenator fume Veredi, Nam folet à nudofurgereficulEquoMemini Juvenem quendam, HippodrominoffriEquifonem fatiselegantem, olim meconveniffe, qui multo cum pudore, multifque proteftationibusfuae honeftatis, teftes Superosvocando,mihi dixit fe ad longum tempus fycoli inanolaborare, quemjuffi hilarianim oeffe, necquicquamfoedi de illo me fufpicari, cum id Artis cuifeaddixe rat, effetvitium. In clunibus quoque, acinterfoemineo, iifdem fieri folentulcera diuturnadyfepulotica, &callofa, &varices in cruribus. Inhanc rem pulcherrima hiftoria extatapud Hippocratem,quam hic referrelubet ex verfioneFoefii:Qui ad Elealcis fontem habitabatad fexannoshippurinhabuit,inguinum tumorem, varicem, & diturnasdefluxionesin conxedicem, autarticulos. Morbumigiturex equitatione nimia contractum, hip-En la misma clase puede incluirse con bastantefacilidad a los caballistas, que en los hipódromosdedican su trabajo a la doma y enseñanza de loscaballos, así como a los correos, que, cambiando decaballos, en razón de los negocios públicos y delcomercio, llevan cartas acá y allá; en efecto, suelenser víctimas de casi las mismas enfermedades quelos corredores que acabamos de describir. Así, fácilmentese hernian, sufren asma y, sobre todo, deciática, padecimiento que es propio de los escitas,según escribió el Divino Preceptor , dado que pasabanla vida cabalgando asiduamente, y por la mismarazón eran poco fecundos. El cabalgar continuamentesuele provocar también la rotura de vasos delpecho, según anota Balonio, así como daño no levea los riñones; hasta el punto de que los caballistasorinan sangre no pocas veces, y de vez en cuandopadecen desprendimientos lumbares. "Los que hancabalgado o caminado tienen desprendimientos enlos lomos y muslos"; son palabras de Hipócrates. Aestos mismos también les suelen surgir en el anofisuras e higos y, sobre todo, cuando manejan caballosde trote duro y sin gualdrapas. Aludiendo a talclase de enfermedad, escribió Marcial jocosamentede este modo : "Recibe, cazador, la gualdrapa deun corcel bien equipado, pues de un caballo a pelosuele surgir el higo". Me acuerdo de que cierto joven,jinete de nuestro hipódromo con bastante estilo,vino una vez a verme, y con mucha vergüenza ymuchas protestas de su honestidad, invocando comotestigos a los del cielo, me dijo que sufría yalargo tiempo de sicosis en el ano. Yo le dije quetuviera buen ánimo, y que no sospechaba en él deshonoralguno, pues ,era un mal propio de la profesióna la que se había dedicado. A las mismas personassuelen salirles en las nalgas y en la entrepiernaúlceras duraderas, de mala cicatrización y callosas,así como varices en las piernas. Sobre este te-183
purinvocat Hippocrates, ulcus callofum nimirum inclunibus, veluti interpretatur Vallefius. En quotmala Equifonibus, &cunctis, qui intemperanter nimisequitatione oblectantur, folent contingere Horumomniumaffectuum aetiolo giamreddere nonarduum opus effet; validate pimcon cuffiopotiseftuniverfam totius corporis aeconomiam, tamfolidarum,. Quan fluidarum partium, evertere, omniaenimvifcera a vi Succuffatorissetri, tardiqueCaballi UtiaitLucilius, concutiuntur, ac a fedefuanaturalipenèdimoventur,ficuti & tota maffa fanguineafufquedeque perturbatur, ac in naturalifuomotu pervertitur, hinc de fluxiones, feu feritagnationesin articulos, vaforum ruptiones in Pulmonibus,Renibus, Ulcera, & Varices in cruribus, obretardatumfanguinis refluxum, dum in iispraecipuè,qui Equos infticuunt, femoris & crurum mufculusintentos effenece fum eft, nedeiciantur. Profectò fiperpendamus, quanto virium hifu opus fit, cum quisEquo currenti infidet, velillum ad varios motusinftruit,cum totum ferè corpus in actionetonica, &magna mufculorum contentione detineatur, mirumnon erit fi praedictis affectibus teneantur Equifones.Martianus egregious Hippocratis Commentatorlocum quendam exponens, ubi Divinus Perceptorftatuit, qualem poteftatem habeant in noftri corporisftatu permutando curfus longi, curvi, fenfimfactireverfivi, circulariscur fustant operèlaedat,Equifonum exemploallato; haec autem lum silliusverba: In circularicurfu corpus vebemen tiùs laborat,quiadum bomo in orbem currie corporis moles,pondus, unitantùm partiin cumbens, eammirum inmodum aggravat, ande corpus vehementer de fatigatur,ided, hoc curfus genus omnium maximè corpusextenuare poteft. Quam quidem veritatem confirmabuntequifones, quando quidem plus laborantEquiin hacin definiticur fus exercitatione,unius hare fpatio, quàmduarum in recto, cirlarefque eos adeèenervant, ut nullus quam visrobuftffimusEquus dimidiate hora fpatio curfum circularemtolerare valeat. Praecipuaautem eorum,quis Equis perdomandis, acinftruendi saddicti funt,cura acdiligentia in hoc verfatur, ut in curfucirculari,& indefinito, ut illum appellat Hippocrates,Equosexerceant. Infoecundos, & ad coitum impotentesfieri affiduè Equitantes, exemplo deScythisallato, ex Hippocratef uperiùs dictum, quodfieri credendum, eo quia lumborum, & partiumgenitalium robur ex affidua illa fuc cuffatione diffolvatur.Contrarium tamen vifus eftfen iff Ariftoteles,quiliteris prodidit, Equitantes libidinofos effe,obcontinuam pudendorum incalefcentiam, & confricationem;quodequidem de moderata equitatione,ma se conserva una famosa historia de Hipócrates ,que tengo el gusto de repetir aquí sobre la versiónde Foes: "El que habitaba junto a la fuente deElealces, a los seis años tenía cola de caballo e hinchazónen las ingles, varices y pertinaces fluxionesen la cadera o en las articulaciones". Así pues, a laenfermedad contraída por el excesivo cabalgar lallama Hipócrates "cola de caballo" ; sería una úlceracallosa en las nalgas, según interpreta Vallés. Heaquí cuántos males suelen ocurrirles a los caballistasy a todos — los que se deleitan en la equitacióncon excesiva falta de templanza. El dar la etiologíade todos estos padecimientos no sería tarea ardua,pues la sacudida violenta es capaz de perturbar laentera economía de todo el cuerpo, tanto de las partessólidas como de las fluidas; en efecto, todas lasvísceras son sacudidas por la fuerza "de un caballode trote duro, siniestro y lento", según dice Lucilio, y se mueven más o menos de su lugar natural,al igual que toda la masa sanguínea se ve perturbadade arriba abajo y alterada de su natural movimiento.De aquí los flujos o el estancamiento deserosidad en las articulaciones, las roturas de vasosen los pulmones y en los riñones, las úlceras y varicesen las piernas, en razón del retraso en el reflujode la sangre, puesto que — y especialmente enquienes doman caballos — es necesario que esténen tensión los músculos de los muslos y piernaspara no verse derribados. Verdaderamente, si echamoscuenta de cuánto esfuerzo hace falta cuandouno va montado sobre un caballo a galope, o lo estádomando para los diversos movimientos, considerandoque casi todo el cuerpo está absorbido en laacción de mantenerse a tono y en una gran tensiónde los músculos, no parecerá extraño si los caballistasse ven afectados por las dolencias mencionadas.Marciano, egregio comentador de Hipócrates, alexplicar cierto pasaje en que el Divino Preceptordeterminó qué poder tienen para cambiar el estadode nuestro cuerpo las carreras largas, las curvas, lasque se hacen lentamente, las que se hacen volviendohacia atrás y las circulares, aduce una explicaciónmuy brillante de por qué la carrera circularhace tanto, daño, alegando el ejemplo de los caballistas;estas son sus palabras: "En la carrera circularel cuerpo hace un esfuerzo más intenso porquemientras el hombre corre en círculo la masa y elpeso del cuerpo, inclinándose sobre una sola parte,la sobrecarga de manera excepcional; por ello elcuerpo se fatiga intensamente, y por tal razón estaclase de carrera es capaz de agotar el cuerpo más184
- Page 4 and 5:
El Instituto Nacional de Seguridad
- Page 6 and 7:
ÍNDICE DE CONTENIDOSTRATADO SOBRE
- Page 8 and 9:
XXIV. Lapicidae (Canteros, Trabajad
- Page 12 and 13:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBALas man
- Page 14 and 15:
Módena y Países Bajos), pueden ha
- Page 16 and 17:
Ramazzini le lleve a citar admirado
- Page 18:
Cabe resaltar la grandiosa labor ll
- Page 22 and 23:
Morbis Artificum subiturum video, v
- Page 24:
Cum ad Aegrotum deveneris, interrog
- Page 27 and 28:
gingivarum ulcera, artuum dolires a
- Page 29 and 30:
Asthamatis speciera quamdam describ
- Page 31 and 32:
metallorum, , & fosfilium, quae hab
- Page 33 and 34:
Naturae consilio, u tunde malum pro
- Page 35 and 36:
electrolítica. Esta técnica se ut
- Page 37 and 38:
motum impediiffe. Nimius effem, fi
- Page 39 and 40:
ob torporem inductum, & vim fentien
- Page 41 and 42:
Esta última vía de entrada se enc
- Page 43 and 44:
corium, per quod Mercurius alioquin
- Page 45 and 46:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 47 and 48:
Ut ad penfum meum redeam, chymicis
- Page 49 and 50:
opera indigent. Mirari autem defii,
- Page 51 and 52:
Comentario:El autor comienza su art
- Page 53 and 54:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 55 and 56:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 57 and 58:
Specularii ergo Artifices, Mercuriu
- Page 59 and 60:
Fere colorum materiam e mineralium
- Page 61 and 62:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 63 and 64:
Comentario:Ramazzini reconoce la du
- Page 65 and 66:
Sero vaccino, atque amulfionibus fe
- Page 67 and 68:
adfcribunt Recentiores , uti Caefal
- Page 69 and 70:
ergo tunc temporis oblaedit Artific
- Page 71 and 72:
Mitridatum, ac ea quae fpecifica vi
- Page 73 and 74:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 75 and 76:
ComentarioLo que más me ha llamado
- Page 77 and 78:
lassitudinem incideret, tunc miser
- Page 79 and 80:
Fascinationem similiter, quae per o
- Page 81 and 82:
Ya, hace unos 2500 años, en Babilo
- Page 83 and 84:
Desde cualquier percepción, consid
- Page 85 and 86:
utebantur Fullones ut Veftes purpur
- Page 87 and 88:
maligna Serofitate, in Vulgus vagar
- Page 89 and 90:
in publicas vias conjectis, ob grav
- Page 91 and 92:
Chymicos tam de urina resentí homi
- Page 93 and 94:
mascarillas respiratorias adecuadas
- Page 95 and 96:
qui claufo Cubiculo, & ubi mullum f
- Page 97 and 98:
hujufmodi minifteria ad loca vilior
- Page 99 and 100:
femper licet, aliquid labis humorib
- Page 101 and 102:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 103 and 104:
corporibus enim obefis, & ubi craff
- Page 105 and 106:
Spirituum Medicina juxta Modernos o
- Page 107 and 108:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 109 and 110:
Id autem tribus ex causis agebant,
- Page 111 and 112:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 113 and 114:
eddit, non tam funefta eft, nec tam
- Page 115 and 116:
Comentario:En la naturaleza el ciel
- Page 117 and 118:
egregié explicat Martinnus noster
- Page 119 and 120:
potissimum in iis Nutricibus, quae
- Page 121 and 122:
Nutrices proprio Viro penitùs segr
- Page 123 and 124:
cos ductus propellendo versus mamma
- Page 125 and 126:
quae nunquam nubunt, lac in mammis
- Page 127 and 128:
Si verò passiones hystericae à ni
- Page 129 and 130:
se ipsas sensim exhauriunt, & Infan
- Page 131 and 132:
pítulo, como pústulas, sarna, cos
- Page 133 and 134:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 135 and 136:
aceto extractio, ut chymicae operat
- Page 137 and 138:
quuae per Spiritum Sal. Armoniaci f
- Page 139 and 140:
Non femel, nee fine admiratione mih
- Page 141 and 142:
tempus faltem, quo tali minifterio
- Page 143 and 144: tos de Hajji Firuz Tepe en los Mont
- Page 145 and 146: succo fermentatur, et fauces non so
- Page 147 and 148: Romanos quoque ab Urbe condita usqu
- Page 149 and 150: Comentario:¿Qué otra cosa hay par
- Page 151 and 152: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 153 and 154: quodcumque ex lino contextum opus a
- Page 155 and 156: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 157 and 158: volatilium, quibus ad turgentiam sa
- Page 159 and 160: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 161 and 162: El Instituto Nacional de Silicosis
- Page 163 and 164: His addendum, quod dum linteamina,
- Page 165 and 166: obruantur, ut infra aquam demersa p
- Page 167 and 168: das, fungicidas, nematocidas y otro
- Page 169 and 170: inquam, creyere licet variis aegrit
- Page 171 and 172: Los baños de más reconocido prest
- Page 173 and 174: modum illos curandi varium inibi es
- Page 175 and 176: morborum in pejorem statum lapsus.
- Page 177 and 178: con óxido metálico para formar un
- Page 179 and 180: doctiffimus Mercurialis, ubi ait, f
- Page 181 and 182: Comentario:Tras la lectura del Cap
- Page 183 and 184: data opera, ad hujusmodi spectaculu
- Page 185 and 186: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 187 and 188: more habet publicos proventus condu
- Page 189 and 190: Lo que ocurrió antes del 70, en el
- Page 191 and 192: cui Herus Chremes respondes: Refina
- Page 193: nonfic autem Pulmones, qui in viole
- Page 197 and 198: Comentario:El capítulo XXXIII de B
- Page 199 and 200: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 201 and 202: magis in medio, quam in extremitati
- Page 203 and 204: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 205 and 206: sicuti & tenuissiman diaetam, quoti
- Page 207 and 208: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 209 and 210: horas aliquot interpolate opere suo
- Page 211 and 212: anhelitus cohibitione opus est ad a
- Page 213 and 214: Comentario:Una peculiar voz…No mu
- Page 215 and 216: initium morbis pectoris, fluxiohibu
- Page 217 and 218: tanquam id morbid anfa extitiffet;
- Page 219 and 220: mox allium pane comedit; & in confu
- Page 221 and 222: Para Ramazzini las causas determina
- Page 223 and 224: undur, uti acutae febres, morbid pe
- Page 225 and 226: Golpes derivados de aparejos o con
- Page 227 and 228: sunt Deuteronomii verba: Habebis ex
- Page 229 and 230: considerandam inquit; siquidem si c
- Page 231 and 232: is sigillum, et tristissimam mortis
- Page 233 and 234: Comentario:A veces los técnicos no
- Page 235 and 236: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBADE LITE
- Page 237 and 238: damna, quae cacochylian, licet Jovi
- Page 239 and 240: cujus propia est prudentia, ut Merc
- Page 241 and 242: Privilegio, impune incedant; quod n
- Page 243 and 244: sui , ut hujusmodi capillamentis ,
- Page 245 and 246:
erat, ac ordo. Sic Homerus: Ut lavi
- Page 247 and 248:
um Profesores, sed cum moderamine i
- Page 249 and 250:
cometidos por tanto impío como deb
- Page 251 and 252:
in charta apparet impressum totum i
- Page 253 and 254:
Al grupo de operarios que realizan
- Page 255 and 256:
temporis progressu desterré robar
- Page 257 and 258:
ción, regular adecuadamente los si
- Page 259 and 260:
fuerit, Helmontius, ipfemet refert
- Page 261 and 262:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 263 and 264:
ium certe laboriosumest, brachiis p
- Page 265 and 266:
Iidem quoque gibbosi evadunt ex con
- Page 267 and 268:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 269 and 270:
abajo, ya que el serrín le caen so
- Page 271 and 272:
opere vacare. Nec tanti lucrum face
- Page 273 and 274:
mum rapido, mirum non eft figraviff
- Page 275 and 276:
pasaban largas jornadas en las mism
- Page 277 and 278:
jurgis extat Mons Festinus dictus,
- Page 279 and 280:
Comentario:A modo de introducción
- Page 281 and 282:
in mare cecidit; nunc autem reperto
- Page 283 and 284:
sensibili perspiratu, locus enim in
- Page 285 and 286:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 287 and 288:
necnon a sitis & inediae tolerantia
- Page 289 and 290:
Tirando tórtolas o codornices en l
- Page 291 and 292:
ex hac mixtura acres particulas com
- Page 293 and 294:
no contaminamos nuestros ríos. Tra
- Page 295 and 296:
dentem, honestisque moribus praedit
- Page 297 and 298:
moderatio. Iis quae carnibus abstin
- Page 299 and 300:
non atis noctu somnum captasse vide
- Page 301 and 302:
Quoniam vero quearere quis posset,
- Page 304 and 305:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBAHipócr
- Page 306 and 307:
jardín de Antonio Castor y conoci
- Page 308 and 309:
con el título de Methodus curandis
- Page 310 and 311:
CelsoAulo Cornelio Celso (ca.25 a.
- Page 312 and 313:
capaz de realizar las operaciones d
- Page 314 and 315:
ta el 25%: unos 4 L) y extravascula
- Page 316 and 317:
sia. Diágoras y Erasístrato lo co
- Page 318 and 319:
Ha quedado obsoleta, aunque se la p
- Page 320 and 321:
gisto + cenizas o Metal = flogisto
- Page 322 and 323:
pas antes de quedar el que ahora ti
- Page 324:
ENSAYO “De Morbis Artificum Diatr