us Monialibus licebat identidem e suis Monasteriospedi efferre, nunquam tamem solis, ac ad solemnessuplicationes per civitatem, ut solent alliReligiosae coestus, longo ordine procedere, quodiis sane non modico erat beneficio ad justam corporisexercitationem; at quoniam Bonifacio VIII. P.M. sacius visum est eas esse suis in Monasteriisconclusas, ut Coelo potius, quam Mundo spectaculoessent modo necesse est, ut allis laboriosis operibussuppleant, nec quae magis laboriosa sunt servissuis, quas conversas vocant, ac ut plurimum de rusticanagente reliquant, ne postea ubi illas videntrobustas, & bene coloratas, illarum felicitati invideant.In quibusdam Civitatibus, observavi Monasteriaquaedam esse, quae servas non habeant, sedMoniales omnes ejusdem esse fortis, quae sibi,quae necesaria sunt procurent. Praestat igitur VirginesVestales operosas esse, non solis manibus circaopera levidensis texturae, sed toto corpore, si illiscordi est bona valetudo. Sic ea quae Medicis excretis,& retentis passim dicuntur, a moderato corporisexercitio, tanquam fructus a radice promanant, ubiemim ea quae externenda erant fuerint excreta, naturafacilius retinet quod ad corporis alimoniam estnecessarium. Si vero ad fanitatis tutelam adeo conferuntmoderatae corporis motiones, non minusquoque conferet compositos esse animi motus, tantasiquidem lege consortii sociatur anima & corpus,ut id invicem bona, & mala sibi communicent.Quam grave turbas in humanis corporibus, ac praesertimin massa sanguinea excitent animi pahemata,veluti ira, timor, gaudium, aliaeque passiones simodum excedant, sitis olim ostendit DoctissimusChambraeus in Libro, quem de passionum characteribusinscripsit, ubi notas, & colores describit,quos quaeque passio in ipso vultu depingit, undequis possit conjicere quam graves nioius intus efficiant,in foemineo praesertim sexu. Non semelmihi observare obtigit, ob subitam animi passionemin Mulieribus, temporis fere momento tantam adinterna contractionem fieri, ut ae suppimerenturquae in pleno erant fiuore. Caveant ergo quantumpossunt Sacrae Virgines abanimi passionibus, irapraesertim, & quam propere anguein, uti dici solet,in ovo suffocent. Nolim tamen, ut apathiam sibiprocurent, ut olim quidam Philosophi, hoc enimgenerosas Virgines dedecet, habent siquidem suumusum passione, si quis recto illis uti velit. Satis sitsibilillas regere didicerint:Animun rege, qui nisi servit imperat, huncfrenis, hunc tu compes ecatenaabundantes improperios en su contra. Recuerdo quehe tratado en más de una ocasión a monjas muyjóvenes víctimas de gravísimos flujos por permaneceren pleno invierno, hasta por la noche, durantemucho tiempo, en el campanario, dedicadas contodas sus energías a tocar las campanas para anunciaralguna festividad y, especialmente, cuando algunajoven va a profesar. Desde luego, yo, no consigoadmirarme bastante de cómo a todas las monjasen la mayoría de las ciudades, les agrada tantoeste suplicio de los oídos. Abundan otras actividadesen las que pueden ejercitar todo el cuerpo y cadauna de sus partes, las manos o los pies, comotejer; y sin embargo nunca he llegado a ver telaresen los monasterios, a pesar de que el arte de tejer,en el que todo el cuerpo se ejercita, preserva lasobstrucciones de las vísceras naturales y, si aparecen,las resuelven fácilmente. Efectivamente no haymujeres con mejor color y más robustas que las tejedoras.Las Sagradas Escrituras nos dicen “A lamujer fuerte, ¿quién la encontrará? Buscó lana ylino e hizo sus labores con sus propias manos”. Enel pasado, en verdad, a las monjas se les permitíasalir de los monasterios continuamente, pero nuncasolas, y también para las invocaciones solemnes dela ciudad, tal como suelen marchar en largas filasotras comunidades religiosas; lo que les beneficiabaen lo relacionado al adecuado ejercicio corporal.No obstante, desde que el Sumo Pontífice BonifacioVIII consideró más juicioso que permanecieranenclaustradas en sus monasterios, para que, másque del mundo, fuesen espectáculo del cielo, esnecesario suplir aquello por otras actividades querequieran esfuerzo y que tampoco dejen los mástrabajosos para sus sirvientas, a las que llaman conversas,y que por lo general proceden de familiascampesinas, no ocurra que luego, cuando las veancon buen color y robustas, envidien su felicidad. Hevisto en algunas ciudades que existen monasteriosque no tienen sirvientas, y que todas las monjas,ellas mismas, hacen lo que es necesario y son de lamisma condición. Es conveniente, pues, que todasellas sean activas, no solo con las manos y en lostrabajos de tejidos finos, sino con todo el cuerpo, sies que les importa la buena salud. De esta manera,lo que los médicos afirman en todos sitios acercade las excreciones y de las retenciones nace, comoel fruto de la raíz, del ejercicio corporal moderado;así, cuando se elimine lo que había que eliminar, lanaturaleza retendrá con más facilidad lo que necesitapara el sustento del cuerpo. Ahora bien, si losmovimientos moderados del cuerpo son tan impor-289
Quoniam vero quearere quis posset, num procuendaMonialium valetudine satis sint sola pracepta,& recta vivendi ratio, an etiam in usum revocaripossint remedia, responderem quod cum sanitasmultam habeas latitudimem, possint etiam suistemporibus ad praeservationem usurpari medicamenta:Quibus convenit vene sectio, vel purgatio,hos vere purgare, velvenam secare oportet ajebatHippócrates. Notanda est autem particula illa disjunctiva,non enim praecipit Hippócrates, ut serverduo haec magna remedia, ut apud nonnullos mosest, in usum veniant, qui piaculum putant venamsecare, nisi aliquod purgans fuerit praemissum, suntenim quaedam quibus convenit sola venae sectio,ubi nimirum puniaer sit habitus, aliae quibus solapurgatio, cut ad cocochimiam vergunt, sunt etiamquibus utrumque convenit. Nom solum autem vere,sed etiam autumno institui poterunt hujusmodiremedia, ac praesertim pulgationes, ad ea erratacorrigenda, quae aestare comissa fuerint in esu voluptuosofructuum, qui sub Ora, & Opera maturescunt.Paucas hasce cauciones Medica, cum aliapermulta dici possent Virginibus Vestalibus lubuitproponere pro illarum bona valetudine, ut alacriusperstent in eo quod tam generose susceperunt Instituto.Grande mehercle est opus duro cuique martiriocomparandum, Virginem puellam ad perpetuamcastitatem custodiendam voto se obstringere, namuti eleganter D. Hieronymus: Contra naturan, imoultra naturam est non exercere quod nata sit, interficerein se radicem suam, O sola Virginitatis pomadecerpere.tantes para la salud, también convendrá, en no menosmedida, que estén adecuadamente ordenadoslos movimientos del alma, ya que cuerpo y almaestán unidos por una especie tan fuerte de vínculoque se comunican mutuamente bondades y perjuicios.Que los padecimientos anímicos excesivos,como la ira, el temor, el gozo y otras pasiones, provocanel los cuerpos humanos, especialmente en lamasa de la sangre, graves perturbaciones, lo demostróhace tiempo, cumplidamente, el doctísimoCambreo, en el libro que tituló “De los caracteresde las pasiones”, donde describe las notas y los coloresque cada pasión pinta en el rostro y a travésde los que cualquiera puede sospechar qué gravesalteraciones producen en el interior, especialmenteentre el sexo femenino. He observado en más deuna ocasión que, en las mujeres, por una repentinapasión del ánimo, se producía casi al instante unacontracción hacia el interior que detenía lo que estabaen plena circulación. Por eso protéjanse lasvírgenes consagradas, en cuanto puedan, de las pasionesdel alma, especialmente de la ira, y, como sesuele decir, ahoguen con premura la culebra en elhuevo. Con esto no quisiera que se busque la apatía,como ciertos filósofos antiguos ya que no armonizacon las vírgenes generosas. Las pasionestienen también su utilidad si se usan con rectitud.Suficiente será si aprenden a controlarlas.“Gobierna tu ánimo, ya que si no está a tu servicio,te impone su imperio; dómalo con las riendas, domínalocon la cadena” Ahora bien, como se podríapreguntar si para conservar la salud de las monjasbasta solo con los preceptos y la adecuada normade vida, o si es necesario también recurrir a los fármacos,respondería que, como la sanidad es uncampo muy amplio, también se podría usarlos parapreservarla, cuando fuera necesario. Hipócrates decíaque “A quienes conviene la flebotomía o la purga,es preciso purgarlos o abrirles la vena en primavera”.Pero conviene detenerse en esa partícula disyuntiva,ya que Hipócrates no prescribe que se empleensiempre estos dos grandes remedios, comoalgunos acostumbran, que creen que es sacrílegoabrir la vena sin antes echar alguna purga. Hay situacionesen que conviene solo la flebotomía, comocuando la complexión es más bien sólida. En otras,cuando tienden a la caquexia o cacoquimia, solamentela purga, y hay casos también donde convienenlas dos. Pero no solamente en primavera, sinoque también se pueden prescribir esos tratamientosen otoño, especialmente las purgas, para enmendarlos errores cometidos en verano con el consumo290
- Page 4 and 5:
El Instituto Nacional de Seguridad
- Page 6 and 7:
ÍNDICE DE CONTENIDOSTRATADO SOBRE
- Page 8 and 9:
XXIV. Lapicidae (Canteros, Trabajad
- Page 12 and 13:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBALas man
- Page 14 and 15:
Módena y Países Bajos), pueden ha
- Page 16 and 17:
Ramazzini le lleve a citar admirado
- Page 18:
Cabe resaltar la grandiosa labor ll
- Page 22 and 23:
Morbis Artificum subiturum video, v
- Page 24:
Cum ad Aegrotum deveneris, interrog
- Page 27 and 28:
gingivarum ulcera, artuum dolires a
- Page 29 and 30:
Asthamatis speciera quamdam describ
- Page 31 and 32:
metallorum, , & fosfilium, quae hab
- Page 33 and 34:
Naturae consilio, u tunde malum pro
- Page 35 and 36:
electrolítica. Esta técnica se ut
- Page 37 and 38:
motum impediiffe. Nimius effem, fi
- Page 39 and 40:
ob torporem inductum, & vim fentien
- Page 41 and 42:
Esta última vía de entrada se enc
- Page 43 and 44:
corium, per quod Mercurius alioquin
- Page 45 and 46:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 47 and 48:
Ut ad penfum meum redeam, chymicis
- Page 49 and 50:
opera indigent. Mirari autem defii,
- Page 51 and 52:
Comentario:El autor comienza su art
- Page 53 and 54:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 55 and 56:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 57 and 58:
Specularii ergo Artifices, Mercuriu
- Page 59 and 60:
Fere colorum materiam e mineralium
- Page 61 and 62:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 63 and 64:
Comentario:Ramazzini reconoce la du
- Page 65 and 66:
Sero vaccino, atque amulfionibus fe
- Page 67 and 68:
adfcribunt Recentiores , uti Caefal
- Page 69 and 70:
ergo tunc temporis oblaedit Artific
- Page 71 and 72:
Mitridatum, ac ea quae fpecifica vi
- Page 73 and 74:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 75 and 76:
ComentarioLo que más me ha llamado
- Page 77 and 78:
lassitudinem incideret, tunc miser
- Page 79 and 80:
Fascinationem similiter, quae per o
- Page 81 and 82:
Ya, hace unos 2500 años, en Babilo
- Page 83 and 84:
Desde cualquier percepción, consid
- Page 85 and 86:
utebantur Fullones ut Veftes purpur
- Page 87 and 88:
maligna Serofitate, in Vulgus vagar
- Page 89 and 90:
in publicas vias conjectis, ob grav
- Page 91 and 92:
Chymicos tam de urina resentí homi
- Page 93 and 94:
mascarillas respiratorias adecuadas
- Page 95 and 96:
qui claufo Cubiculo, & ubi mullum f
- Page 97 and 98:
hujufmodi minifteria ad loca vilior
- Page 99 and 100:
femper licet, aliquid labis humorib
- Page 101 and 102:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 103 and 104:
corporibus enim obefis, & ubi craff
- Page 105 and 106:
Spirituum Medicina juxta Modernos o
- Page 107 and 108:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 109 and 110:
Id autem tribus ex causis agebant,
- Page 111 and 112:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 113 and 114:
eddit, non tam funefta eft, nec tam
- Page 115 and 116:
Comentario:En la naturaleza el ciel
- Page 117 and 118:
egregié explicat Martinnus noster
- Page 119 and 120:
potissimum in iis Nutricibus, quae
- Page 121 and 122:
Nutrices proprio Viro penitùs segr
- Page 123 and 124:
cos ductus propellendo versus mamma
- Page 125 and 126:
quae nunquam nubunt, lac in mammis
- Page 127 and 128:
Si verò passiones hystericae à ni
- Page 129 and 130:
se ipsas sensim exhauriunt, & Infan
- Page 131 and 132:
pítulo, como pústulas, sarna, cos
- Page 133 and 134:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 135 and 136:
aceto extractio, ut chymicae operat
- Page 137 and 138:
quuae per Spiritum Sal. Armoniaci f
- Page 139 and 140:
Non femel, nee fine admiratione mih
- Page 141 and 142:
tempus faltem, quo tali minifterio
- Page 143 and 144:
tos de Hajji Firuz Tepe en los Mont
- Page 145 and 146:
succo fermentatur, et fauces non so
- Page 147 and 148:
Romanos quoque ab Urbe condita usqu
- Page 149 and 150:
Comentario:¿Qué otra cosa hay par
- Page 151 and 152:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 153 and 154:
quodcumque ex lino contextum opus a
- Page 155 and 156:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 157 and 158:
volatilium, quibus ad turgentiam sa
- Page 159 and 160:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 161 and 162:
El Instituto Nacional de Silicosis
- Page 163 and 164:
His addendum, quod dum linteamina,
- Page 165 and 166:
obruantur, ut infra aquam demersa p
- Page 167 and 168:
das, fungicidas, nematocidas y otro
- Page 169 and 170:
inquam, creyere licet variis aegrit
- Page 171 and 172:
Los baños de más reconocido prest
- Page 173 and 174:
modum illos curandi varium inibi es
- Page 175 and 176:
morborum in pejorem statum lapsus.
- Page 177 and 178:
con óxido metálico para formar un
- Page 179 and 180:
doctiffimus Mercurialis, ubi ait, f
- Page 181 and 182:
Comentario:Tras la lectura del Cap
- Page 183 and 184:
data opera, ad hujusmodi spectaculu
- Page 185 and 186:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 187 and 188:
more habet publicos proventus condu
- Page 189 and 190:
Lo que ocurrió antes del 70, en el
- Page 191 and 192:
cui Herus Chremes respondes: Refina
- Page 193 and 194:
nonfic autem Pulmones, qui in viole
- Page 195 and 196:
purinvocat Hippocrates, ulcus callo
- Page 197 and 198:
Comentario:El capítulo XXXIII de B
- Page 199 and 200:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 201 and 202:
magis in medio, quam in extremitati
- Page 203 and 204:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 205 and 206:
sicuti & tenuissiman diaetam, quoti
- Page 207 and 208:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 209 and 210:
horas aliquot interpolate opere suo
- Page 211 and 212:
anhelitus cohibitione opus est ad a
- Page 213 and 214:
Comentario:Una peculiar voz…No mu
- Page 215 and 216:
initium morbis pectoris, fluxiohibu
- Page 217 and 218:
tanquam id morbid anfa extitiffet;
- Page 219 and 220:
mox allium pane comedit; & in confu
- Page 221 and 222:
Para Ramazzini las causas determina
- Page 223 and 224:
undur, uti acutae febres, morbid pe
- Page 225 and 226:
Golpes derivados de aparejos o con
- Page 227 and 228:
sunt Deuteronomii verba: Habebis ex
- Page 229 and 230:
considerandam inquit; siquidem si c
- Page 231 and 232:
is sigillum, et tristissimam mortis
- Page 233 and 234:
Comentario:A veces los técnicos no
- Page 235 and 236:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBADE LITE
- Page 237 and 238:
damna, quae cacochylian, licet Jovi
- Page 239 and 240:
cujus propia est prudentia, ut Merc
- Page 241 and 242:
Privilegio, impune incedant; quod n
- Page 243 and 244:
sui , ut hujusmodi capillamentis ,
- Page 245 and 246:
erat, ac ordo. Sic Homerus: Ut lavi
- Page 247 and 248:
um Profesores, sed cum moderamine i
- Page 249 and 250: cometidos por tanto impío como deb
- Page 251 and 252: in charta apparet impressum totum i
- Page 253 and 254: Al grupo de operarios que realizan
- Page 255 and 256: temporis progressu desterré robar
- Page 257 and 258: ción, regular adecuadamente los si
- Page 259 and 260: fuerit, Helmontius, ipfemet refert
- Page 261 and 262: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 263 and 264: ium certe laboriosumest, brachiis p
- Page 265 and 266: Iidem quoque gibbosi evadunt ex con
- Page 267 and 268: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 269 and 270: abajo, ya que el serrín le caen so
- Page 271 and 272: opere vacare. Nec tanti lucrum face
- Page 273 and 274: mum rapido, mirum non eft figraviff
- Page 275 and 276: pasaban largas jornadas en las mism
- Page 277 and 278: jurgis extat Mons Festinus dictus,
- Page 279 and 280: Comentario:A modo de introducción
- Page 281 and 282: in mare cecidit; nunc autem reperto
- Page 283 and 284: sensibili perspiratu, locus enim in
- Page 285 and 286: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 287 and 288: necnon a sitis & inediae tolerantia
- Page 289 and 290: Tirando tórtolas o codornices en l
- Page 291 and 292: ex hac mixtura acres particulas com
- Page 293 and 294: no contaminamos nuestros ríos. Tra
- Page 295 and 296: dentem, honestisque moribus praedit
- Page 297 and 298: moderatio. Iis quae carnibus abstin
- Page 299: non atis noctu somnum captasse vide
- Page 304 and 305: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBAHipócr
- Page 306 and 307: jardín de Antonio Castor y conoci
- Page 308 and 309: con el título de Methodus curandis
- Page 310 and 311: CelsoAulo Cornelio Celso (ca.25 a.
- Page 312 and 313: capaz de realizar las operaciones d
- Page 314 and 315: ta el 25%: unos 4 L) y extravascula
- Page 316 and 317: sia. Diágoras y Erasístrato lo co
- Page 318 and 319: Ha quedado obsoleta, aunque se la p
- Page 320 and 321: gisto + cenizas o Metal = flogisto
- Page 322 and 323: pas antes de quedar el que ahora ti
- Page 324: ENSAYO “De Morbis Artificum Diatr