praeceptum pro oraculo habendum: Sanitatis Studiumesse, non repleri cibis . A satietati igitur insuperquea ciborum varietate, cavere debent, ut quaecacochyliam, & turbas in Ventre siere soleant siqtidem ut ait Horatius cum simul. Miscueris elixasimul conchylia turdis, Dulcia se in Belem vertentstomachoque tumultum. Lenta feret pituita. Ventriculiergo magna custodia avenida, ne functionibussuis haberte, ac totum corpus plectatur. Ad roborandumstomachum, laudat Ficinus Cinnamomum,& rerum aromaticarum usum; nostra hac aetateinter literatorum cupedias cocholata, stomachi &spirituum solatium; ac profecto cum studiosorumnatura melancólica sit, sive nativa, sive adscititia,ac multo acido abundet, hujusmodi pociones balsamicae,& spirituosae acorem tum stomachi, tumSanguinis cicurare poterunt, & ad meliorem crasimperducere.Quoad potum, Vinum caeteris potionibuspraeferendum, mecarum laudatur sed modicum.Scio multos e Literatis suorum Medicorum consilio,ut possent liberaliter suorum Medicorum consilio,ut possent liberaliter se proluere, Vina alba, tenuiain usu habere, quo pacto putant sibi licere sinenoxa bibere quantum lubeat, quod certe non adeotutum, ut putant. Vina haec tenuia, aestate praecipue,aciditatem quandam adsciscunt, qua nihil perniciosius,ubi luxuriet acidum. Prostat ajebat Crato,eos, qui Ventriculo debili sunt, potius parum ViniUngarici, vel Molvatici libere, Quam tenuia vinacoprasa aburriré. De hujusmodi Vinis scripsit quoqueHelmontius, quod parum Vini, multum aceticontineat. Literarum iteque Cultoribus, Arthritide,colica, Affectione hipocondríaca veraxi solitis, quiaffectus ex acido morboso genesim suum ducunt,neutiqyuam acidorum usum, sedea, quae illud infringant,convenire Satis perspectum est.Quoad caeterarum rerum regimen; ut sedentariae, ac statariae Vitae incommoda declinent,moderata corporis exercitatione quotidie erit utendum,si tamen aer purus ac Serenus sit, & VentiSileant; molles etiam fricciones, ad transpirationemtum servandam, tum promovendam, in usum frequentioremrevocandae; lavacrum quoque aquaqdulces, aestate praesertim, quo tempore atra bilisliteratos infestat, valde salutare esset; sic enimhumorum acrimonia temperatura, & squallida Visceraremollescunt. Tempus Balneationi magis opportunumerit vespertinis horis, deinde cibum sumere& cubitum ire ; hic enim apud antiquos mosdisimular la calvicie o las canas y exhibirse máselegantes en público. Juvenal dice de Mesalina, esposade Claudio:“Y con un galero rubio escondiéndole la cabelleranegra entró en una mancebía de viejas paredes ”Y Marcial refiriéndose a cierto calvo:“Al ver la piel de cabrito que te cubre la desnudacabeza y la cima de la calva, tuvo gracia al decirlo,oh Febo, quien dijo que tienes calzada la cabeza”.El uso de esas pelucas, tan frecuente en nuestrotiempo, está bastante indicado para quienes profesanlas letras y es saludable para proteger la cabezade las inclemencias del viento, especialmente eninvierno; y hay pocos letrados, salvo los religiososa quienes se lo prohíbe las reglas de su orden, queno anden por la ciudad con una buena cabellera,como dice Plauto, un tanto pelirrojos, crespos y rizados.Debe añadirse que cuando los letrados seven en el espejo aseados, lustrosos, cuidado el cutisy rasurada la barba, por viejos y próximos a la tumbaque estén, disfrutan en su interior y viven conmás alegría pensando ilusionados en la longevidad.Antaño los que profesaban las letras, especialmentelos filósofos, se vanagloriaban de tener crecidasbarbas y cabeza calva , como si fueran signos desapiencia. Ahora, cambiadas las tornas, aparecen enpúblico tan aseados y deslumbrantes que apenas seven barbas o calvicies entre los letrados seglares.Recuerdo el célebre dicho del sacerdote egipcioque hablaba con Solón, “¡Oh Solón, Solón!, vosotroslos griegos sois siempre jóvenes, nadie es viejoen Grecia”.La razón coincide con la experiencia que demuestraque la peluca es conveniente y beneficiosa para lasalud de los hombres de letras cuando van envejeciendo.Si las cabezas de los jóvenes, por providenciade la naturaleza, están cubiertas por una densacabellera, e hasta los fetos no salen del claustro maternoal mundo sin estar provisto de pelo, y si losjóvenes ardorosos, con la plenitud de la edad, noestán molestos por el peso de la cabellera, sino quese sienten a gusto, ¿por qué los ancianos, a los quefalta el color original, no pueden remediar la desnudezde su cabeza con la protección de una pelucapostiza, mejor que con bonetes ya sean de cuero ode seda? Plemp comenta que Marsilio Ficino, elfilósofo platónico, era muy puntilloso con el uso de233
erat, ac ordo. Sic Homerus: Ut lavi, sumpsitque cibum,dat membra sopori : Quoad tempus vacandistudiid magis commodum, matutinum praecipuecommendari solet, non ita vero nocturnum, ac praesertimpost Coenam: Monstrum est, inquit Ficinus,ad multam noctem frequentis vigilare, unde etiampost solis ortum dormire cogaris, & in hoc ai errareStudiosos permultos; varias autem rationes affert,quarum alias a motu Elementorum deducit, dumAer, sole accidente, crafsescit , necnos ab ipsushumoribus, dum noctu praevalet melancholia , abordine Universi cum dies labori, nox quieti six destinataadeo ut hisce omnibus literati ad lucernamlucubrantes contrariis motibus repugnent.Verum in hac re attendenda est cujusqueconsuetudo; cavendum ramen ex Celsi monito, neid posf cibum ingestum fiat, fed peracta coctione.Vir doctissimus Cardinalis Sfortia Pallavicinus, Virdoctissimus, totam diem literarum studio sine cibolargiebatur, mex coena modica sumpta , ac studiorumcura ablegata, fomno & virium reparationinoctern totam impendebat.Non desunt tamen qui nocturnum tempusdiurno praeferant & secretiores secessus, & amicanoctis talentia , studiis magis opportuna exifliment:Euripidem Tragediarum Scriptorem tradit gellius ,solitum in speluncam quandam tetram, & horridamin insula Salamine descendere, quotiescumque Tragediamaliquam meditaretur. Demosthenes quoquemagnus ille orator , in locum ex quo nulla exaudirivox poterat, & a quo nihil prospici posset, se recipiebat;ne aliud agere mente cogerent oculi. Ubiautem lucubrandum sit, non in angustis Cellis, &Musaeolis id agendnm, uti solent non nulli, hyemepraesertim ne a frigore infestetur, sed amplo conclavi,modo corpus vestibus bene sit munitum; fumusenim Lucernae, necnon halitus e corpore, acper os jugiter expirantes angustum spatium cito replent,& aerem respirationi minus idoneum, imonoxium reddunt, caput simul gravando, multoquemagis si candelis sebaceis utantur, quae suo nidore,& fumida exhalatione stomachum, & cerebri anterioresventriculos inficiant, quod maxime cavendummonet Plempius in Operelaudatissimo de TogatorumValetudine tuenda. Oraculum illud Hippocratis,quo laudatur somnus in frigore cooperto, inhac quoque re locum merito habet, sicuti enim, exdoctissimi Valle sii interpretatione, salubrior estsomnus in amplo conclavi, sed corpore stragulisbene contecto, ob purioris Aeris inspiratum, sic stu-los gorros, de tal manera que se los cambiaba variasveces al día, lo que es poco sano, según soplaraviento o la brisa fuera más o menos cálida; y estaspelucas son más útiles por que se permite su uso enlos templos y ante los príncipes.En lo tocante a la dieta, debe escucharse como a unoráculo a Hipócrates, que dice que “ es importantepara la salud no atiborrarse de comida”. Por lo tantoes conveniente guardarse del atracón y tambiénde los mezclas de los manjares por que suelen causarperturbaciones y cacoquilias. Dice Horacio:“En cuanto a los asados mezcles cocidos y a lasostras tordos, los manjares dulces tornarán en bilisy la flema viscosa llevará desorden a tu estómago”.Hay que tener mucho cuidado con el vientre porquepuede desviarse de sus funciones y dañar todo elcuerpo. Ficino, para fortalecer el estómago, recomiendael cinamomo y los productos aromáticos.Los hombres de letras, en nuestros tiempos, tomanchocolate, que es placer del estómago y de los espíritus.Al ser la melancolía, por nacimiento o poradquisición, la naturaleza de los letrados y serabundante en ácido, las pociones balsámicas y espiritualessuavizarán la acidez tanto del estómagocomo de la sangre y conducirlos hasta una constituciónmejor. De la bebida se preferirá el vino a lasdemás; es recomendable puro y en cantidad moderada.Muchos hombres de letras, con la opinión desus médicos de que pueden beber generosamente,toman vinos blancos ligeros y así creen que puedenbeber cuanto quieran sin perjuicio, lo que no es tancierto como piensan. Estos vinos ligeros, más enverano, producen cierta acidez, más dañina que todosi aumenta el ácido. Cratón decía “Conviene quequienes tienen débil el estómago beban mejor unpoco de vino húngaro o de malva que vinos ligerosde manera abundante”. Van Helmont escribió, sobreestos vinos, que un poco de él contiene un muchode vinagre. Así que está bastante claro quequienes cultivan las letras que suelen verse afectadospor artritis, cólicos y de dolencias hipocondríacas– enfermedades que se originan en el ácidomorboso-, no deben tomar ácidos, sino cosas querompan la acidez.En cuanto a los demás aspectos de la prescripción,para evitar las desventajas del sedentarismo y delpermanecer de pie, deben practicar todos los díasun ejercicio corporal moderado, pero solamente siel aire es sereno y puro y tranquilos los vientos; las234
- Page 4 and 5:
El Instituto Nacional de Seguridad
- Page 6 and 7:
ÍNDICE DE CONTENIDOSTRATADO SOBRE
- Page 8 and 9:
XXIV. Lapicidae (Canteros, Trabajad
- Page 12 and 13:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBALas man
- Page 14 and 15:
Módena y Países Bajos), pueden ha
- Page 16 and 17:
Ramazzini le lleve a citar admirado
- Page 18:
Cabe resaltar la grandiosa labor ll
- Page 22 and 23:
Morbis Artificum subiturum video, v
- Page 24:
Cum ad Aegrotum deveneris, interrog
- Page 27 and 28:
gingivarum ulcera, artuum dolires a
- Page 29 and 30:
Asthamatis speciera quamdam describ
- Page 31 and 32:
metallorum, , & fosfilium, quae hab
- Page 33 and 34:
Naturae consilio, u tunde malum pro
- Page 35 and 36:
electrolítica. Esta técnica se ut
- Page 37 and 38:
motum impediiffe. Nimius effem, fi
- Page 39 and 40:
ob torporem inductum, & vim fentien
- Page 41 and 42:
Esta última vía de entrada se enc
- Page 43 and 44:
corium, per quod Mercurius alioquin
- Page 45 and 46:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 47 and 48:
Ut ad penfum meum redeam, chymicis
- Page 49 and 50:
opera indigent. Mirari autem defii,
- Page 51 and 52:
Comentario:El autor comienza su art
- Page 53 and 54:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 55 and 56:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 57 and 58:
Specularii ergo Artifices, Mercuriu
- Page 59 and 60:
Fere colorum materiam e mineralium
- Page 61 and 62:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 63 and 64:
Comentario:Ramazzini reconoce la du
- Page 65 and 66:
Sero vaccino, atque amulfionibus fe
- Page 67 and 68:
adfcribunt Recentiores , uti Caefal
- Page 69 and 70:
ergo tunc temporis oblaedit Artific
- Page 71 and 72:
Mitridatum, ac ea quae fpecifica vi
- Page 73 and 74:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 75 and 76:
ComentarioLo que más me ha llamado
- Page 77 and 78:
lassitudinem incideret, tunc miser
- Page 79 and 80:
Fascinationem similiter, quae per o
- Page 81 and 82:
Ya, hace unos 2500 años, en Babilo
- Page 83 and 84:
Desde cualquier percepción, consid
- Page 85 and 86:
utebantur Fullones ut Veftes purpur
- Page 87 and 88:
maligna Serofitate, in Vulgus vagar
- Page 89 and 90:
in publicas vias conjectis, ob grav
- Page 91 and 92:
Chymicos tam de urina resentí homi
- Page 93 and 94:
mascarillas respiratorias adecuadas
- Page 95 and 96:
qui claufo Cubiculo, & ubi mullum f
- Page 97 and 98:
hujufmodi minifteria ad loca vilior
- Page 99 and 100:
femper licet, aliquid labis humorib
- Page 101 and 102:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 103 and 104:
corporibus enim obefis, & ubi craff
- Page 105 and 106:
Spirituum Medicina juxta Modernos o
- Page 107 and 108:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 109 and 110:
Id autem tribus ex causis agebant,
- Page 111 and 112:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 113 and 114:
eddit, non tam funefta eft, nec tam
- Page 115 and 116:
Comentario:En la naturaleza el ciel
- Page 117 and 118:
egregié explicat Martinnus noster
- Page 119 and 120:
potissimum in iis Nutricibus, quae
- Page 121 and 122:
Nutrices proprio Viro penitùs segr
- Page 123 and 124:
cos ductus propellendo versus mamma
- Page 125 and 126:
quae nunquam nubunt, lac in mammis
- Page 127 and 128:
Si verò passiones hystericae à ni
- Page 129 and 130:
se ipsas sensim exhauriunt, & Infan
- Page 131 and 132:
pítulo, como pústulas, sarna, cos
- Page 133 and 134:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 135 and 136:
aceto extractio, ut chymicae operat
- Page 137 and 138:
quuae per Spiritum Sal. Armoniaci f
- Page 139 and 140:
Non femel, nee fine admiratione mih
- Page 141 and 142:
tempus faltem, quo tali minifterio
- Page 143 and 144:
tos de Hajji Firuz Tepe en los Mont
- Page 145 and 146:
succo fermentatur, et fauces non so
- Page 147 and 148:
Romanos quoque ab Urbe condita usqu
- Page 149 and 150:
Comentario:¿Qué otra cosa hay par
- Page 151 and 152:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 153 and 154:
quodcumque ex lino contextum opus a
- Page 155 and 156:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 157 and 158:
volatilium, quibus ad turgentiam sa
- Page 159 and 160:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 161 and 162:
El Instituto Nacional de Silicosis
- Page 163 and 164:
His addendum, quod dum linteamina,
- Page 165 and 166:
obruantur, ut infra aquam demersa p
- Page 167 and 168:
das, fungicidas, nematocidas y otro
- Page 169 and 170:
inquam, creyere licet variis aegrit
- Page 171 and 172:
Los baños de más reconocido prest
- Page 173 and 174:
modum illos curandi varium inibi es
- Page 175 and 176:
morborum in pejorem statum lapsus.
- Page 177 and 178:
con óxido metálico para formar un
- Page 179 and 180:
doctiffimus Mercurialis, ubi ait, f
- Page 181 and 182:
Comentario:Tras la lectura del Cap
- Page 183 and 184:
data opera, ad hujusmodi spectaculu
- Page 185 and 186:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 187 and 188:
more habet publicos proventus condu
- Page 189 and 190:
Lo que ocurrió antes del 70, en el
- Page 191 and 192:
cui Herus Chremes respondes: Refina
- Page 193 and 194: nonfic autem Pulmones, qui in viole
- Page 195 and 196: purinvocat Hippocrates, ulcus callo
- Page 197 and 198: Comentario:El capítulo XXXIII de B
- Page 199 and 200: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 201 and 202: magis in medio, quam in extremitati
- Page 203 and 204: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 205 and 206: sicuti & tenuissiman diaetam, quoti
- Page 207 and 208: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 209 and 210: horas aliquot interpolate opere suo
- Page 211 and 212: anhelitus cohibitione opus est ad a
- Page 213 and 214: Comentario:Una peculiar voz…No mu
- Page 215 and 216: initium morbis pectoris, fluxiohibu
- Page 217 and 218: tanquam id morbid anfa extitiffet;
- Page 219 and 220: mox allium pane comedit; & in confu
- Page 221 and 222: Para Ramazzini las causas determina
- Page 223 and 224: undur, uti acutae febres, morbid pe
- Page 225 and 226: Golpes derivados de aparejos o con
- Page 227 and 228: sunt Deuteronomii verba: Habebis ex
- Page 229 and 230: considerandam inquit; siquidem si c
- Page 231 and 232: is sigillum, et tristissimam mortis
- Page 233 and 234: Comentario:A veces los técnicos no
- Page 235 and 236: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBADE LITE
- Page 237 and 238: damna, quae cacochylian, licet Jovi
- Page 239 and 240: cujus propia est prudentia, ut Merc
- Page 241 and 242: Privilegio, impune incedant; quod n
- Page 243: sui , ut hujusmodi capillamentis ,
- Page 247 and 248: um Profesores, sed cum moderamine i
- Page 249 and 250: cometidos por tanto impío como deb
- Page 251 and 252: in charta apparet impressum totum i
- Page 253 and 254: Al grupo de operarios que realizan
- Page 255 and 256: temporis progressu desterré robar
- Page 257 and 258: ción, regular adecuadamente los si
- Page 259 and 260: fuerit, Helmontius, ipfemet refert
- Page 261 and 262: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT I
- Page 263 and 264: ium certe laboriosumest, brachiis p
- Page 265 and 266: Iidem quoque gibbosi evadunt ex con
- Page 267 and 268: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT V
- Page 269 and 270: abajo, ya que el serrín le caen so
- Page 271 and 272: opere vacare. Nec tanti lucrum face
- Page 273 and 274: mum rapido, mirum non eft figraviff
- Page 275 and 276: pasaban largas jornadas en las mism
- Page 277 and 278: jurgis extat Mons Festinus dictus,
- Page 279 and 280: Comentario:A modo de introducción
- Page 281 and 282: in mare cecidit; nunc autem reperto
- Page 283 and 284: sensibili perspiratu, locus enim in
- Page 285 and 286: DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBACAPUT X
- Page 287 and 288: necnon a sitis & inediae tolerantia
- Page 289 and 290: Tirando tórtolas o codornices en l
- Page 291 and 292: ex hac mixtura acres particulas com
- Page 293 and 294: no contaminamos nuestros ríos. Tra
- Page 295 and 296:
dentem, honestisque moribus praedit
- Page 297 and 298:
moderatio. Iis quae carnibus abstin
- Page 299 and 300:
non atis noctu somnum captasse vide
- Page 301 and 302:
Quoniam vero quearere quis posset,
- Page 304 and 305:
DE MORBIS ARTIFICUM DIATRIBAHipócr
- Page 306 and 307:
jardín de Antonio Castor y conoci
- Page 308 and 309:
con el título de Methodus curandis
- Page 310 and 311:
CelsoAulo Cornelio Celso (ca.25 a.
- Page 312 and 313:
capaz de realizar las operaciones d
- Page 314 and 315:
ta el 25%: unos 4 L) y extravascula
- Page 316 and 317:
sia. Diágoras y Erasístrato lo co
- Page 318 and 319:
Ha quedado obsoleta, aunque se la p
- Page 320 and 321:
gisto + cenizas o Metal = flogisto
- Page 322 and 323:
pas antes de quedar el que ahora ti
- Page 324:
ENSAYO “De Morbis Artificum Diatr