Eijk - Tilburg University

Hoe wordt draagvlak verkregen voor de verandering? Empowerment is een belangrijk woord in
veranderingsprocessen. De grootste rol hiervoor is weggelegd voor het tactisch niveau. Systemen,
structuren, betrokkenheid van de medewerkers, adequate planning en een goede managementstijl
zijn allen essentieel voor het welslagen van een verandering. Eigenlijk zijn het allemaal voorbeelden
van voorwaarden waaraan voldaan moet worden alvorens een veranderingsproces kans van slagen
heeft. Alle drie de benaderingen vinden draagvlak essentieel.
Vaak duren veranderingen heel lang. Mensen worden moe en haken af. Daarom is het voor alle drie
de benaderingen van belang dat elke betrokkene bij het veranderingsproces regelmatig resultaat ziet
van zijn/ haar inspanningen. Daarom moeten mijlpalen worden gepland, waar mogelijk gevierd, maar
zeker onder de aandacht worden gebracht. Omdat het goed is diegenen te loven die daar recht op
hebben is het nodig om verantwoordelijkheden en bevoegdheden helder te hebben en de rollen die
moeten worden gespeeld helder weg te zetten. Dit geheel vereist weloverwogen tactieken die het
meest passen bij het tactische niveau.
Cultuur, het kernwoord uit het zevende segment van het schema is het belangrijkste item bij een
veranderingsproces. Cultuur zit verweven door alle niveaus van organisaties. De aanzet tot een
cultuurverandering wordt meestal op het strategische niveau geïnitieerd. Het voorbeeldgedrag van de
directie is essentieel, het plaatsen van de juiste mensen op de juiste plaatsen is ook een taak van de
top van de organisatie. Het scheppen van voorwaarden om de cultuur te verankeren ligt echter ook
vaak bij het tactisch niveau van de organisatie.
Verankering is het moeilijkste onderdeel van een veranderingsproces. Kotter is eigenlijk de enige die
het in zijn acht fasen schema heeft opgenomen. Pentascope benoemd weliswaar verankering als
essentieel onderdeel van het implementatieproces waar verandering een onderdeel van is, maar heeft
nog onvoldoende ervaring met dit onderdeel in de praktijk om het te benoemen als succesfactor.
Verankering is moeilijk, het vraagt geduld. Veel leidinggevenden op strategisch niveau hebben niet
zoveel geduld. Zij gaan door, willen nieuwe uitdagingen aan en vinden dat het tactisch niveau de
verandering maar door moet zetten. Verankering zal in het dagelijks leven dus vaak neerkomen op de
schouders van de leidinggevenden op tactisch niveau. Wel zal door het strategisch niveau de
ontwikkeling van leiderschap en de opvolging veiliggesteld moeten worden.
In het begin van deze subparagraaf is beschreven dat de regisseur in het proces van ketensturing
afspraken dient te maken op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Met bovenstaande
toewijzingen van aandachtsgebieden aan de verschillende niveaus heeft de regisseur een handvat
voor een taakverdeling.
High light:
Voor een goede regievoering is het belangrijk afspraken te maken op strategisch, tactisch en
operationeel niveau. Welke aandachtspunten bij welk niveau horen staat beschreven in het volgende
schema.
Strategisch Tactisch Operationeel
Organisatiediagnose maken.
Urgentiebesef vestigen.
Type van strategische verandering
bepalen.
Leidende coalitie vaststellen. Het veranderingsproces actief supporten
Visie ontwikkelen.
Context van de verandering bepalen.
in woord en daad.
Het veranderingsproces actief supporten
in woord en daad.
Strategie ontwikkelen. Strategie inkleuren/ operationaliseren. Doelstellingen realiseren.
PR, media en communicatie. Communicatie naar boven en naar
onderen.
Overdracht.
Feed back structuur ontwerpen. Feed back structuur hanteren. Feed back structuur hanteren.
Als rolmodel fungeren. Als rolmodel fungeren.
Empowerment initiëren. Voorwaarden scheppen om het Actief meedoen aan het
veranderingsproces een kans van slagen
te geven: systemen, structuren, planning,
managementstijl, betrokkenheid
medewerkers.
veranderingsproces.
Mijlpalenvieren, mensen belonen. Korte termijnsuccessen genereren,
verantwoordelijkheden en bevoegdheden
Geduld.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 127