Eijk - Tilburg University

Strategisch Tactisch
verhelderen, rollen verdelen.
Operationeel
Cultuurverandering initiëren,
Structuren, systemen, symbolen, Actief meedoen aan het
voorbeeldgedrag.
routines, beleidsregels ontwikkelen, veranderingsgedrag. Afscheid nemen
voorbeeldgedrag vertonen.
van het oude.
Juiste mensen op de juiste plaatsen. Juiste mensen op de juiste plaatsen.
Leiderschap veiligstellen. Verankering van de verandering: relatie
leggen tussen de verbetering en de
verandering.
Figuur 9.8.
9.5. Randvoorwaarden bij verandering naar ketenniveau
In de voorgaande paragrafen zijn veel elementen van verandering beschreven. Er zijn theorieën
doorgenomen, fasen beschreven, adviezen gegeven en oplossingen voorgedragen. Elke verandering
heeft echter pas kans van slagen als er aan een aantal randvoorwaarden is voldaan. Deze
voorwaarden zijn in het voorafgaande al wel verborgen aan de orde geweest. Het is echter goed om
de randvoorwaarden bij verandering nog eens expliciet te benoemen. Dit onder het mom: ‘bezint eer
gij begint’:
1. Bij de keuze van een veranderingsstrategie moet zowel gekeken worden naar de verandering zelf,
als de omgeving waarbinnen de verandering plaatsvindt. Wordt een van de twee ingangen
vergeten dan is het moeilijk om regie te houden op het veranderingsproces omdat er teveel
onbekende factoren een rol gaan spelen.
2. Voordat een verandering in gang gezet wordt is het van belang een keuze te maken in de mate
waarin geleidelijke of sprongsgewijze verandering noodzakelijk is.
3. Het is belangrijk te weten of eerst de context van de verandering nog moet worden aangepast
voordat de daadwerkelijke verandering in gang gezet kan worden.
4. Bij elk veranderingsproces zal er een duidelijke regisseur aangesteld moeten worden.
5. Heldere verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn essentieel voor het slagen van een
veranderingsproces.
6. Het bewust zijn van het feit dat een strategie bekend moet zijn bij de medewerkers, dat er altijd
een vorm van tegenwerking zal bestaan en dat strategie en operatie altijd aan elkaar moeten
linken zijn voorwaarden voor een geslaagde verandering
7. Het is van belang dat de juiste stijl van managen wordt gekozen in een veranderingsproces. Bij
verschillende veranderingen passen verschillende stijlen. Dwang bij een verandering in een
lerende organisatie is gedoemd tot mislukken.
8. Goed leiderschap is een essentiële randvoorwaarde voor een veranderingsproces, meer nog dan
goed management. Al is dit laatste tevens een randvoorwaarde.
9. Een verandering kost tijd, voorbeeld gedrag, communicatie en timing.
10. Bewandel de fasen in een veranderingsproces achtereenvolgens. Zo ontstaat er stuwkracht en
minder verzet. De eerste fase ‘urgentiebesef’ is cruciaal.
11. Het aantal veranderingen vermindert nooit. Realisatie van dit fenomeen maakt dat er constant
leiderschap wordt gevraagd, middelen beschikbaar moeten zijn en er een noodzaak zal zijn tot
minder onderlinge afhankelijkheden.
12. Maken, leren en inpassen zijn de drie kernwoorden bij implementeren, waar veranderen een
onderdeel van is. Hiervoor is tijd, geld en deskundigheid noodzakelijk.
13. Een veranderingsproces wat is ingezet door een stafonderdeel van de organisatie zal altijd
overgedragen dienen te worden aan de lijnorganisatie.
9.6. Concrete aandachtspunten voor het veranderingsproces dat tot ketenzorg zal leiden
In deze paragraaf zullen de oplossingsrichtingen zoals deze zijn aangegeven in hoofdstuk 8 geplaatst
worden in het figuur 9.9. waarin de aandachtspunten voor het strategisch, tactisch en operationeel
niveau zijn weergegeven. Met deze koppeling kan in een oogopslag worden gezien welke
aandachtspunten voor welk organisatieniveau van toepassing zijn.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 128