Eijk - Tilburg University

High light:
Fusie is de meest voorkomende geformaliseerde samenwerkingsvorm binnen de sector V&V. De
belangrijkste motieven hierbij zijn het versterken van de onderhandelingspositie, het behalen van
doelmatigheidswinst en het kunnen leveren van een integraal pakket aan zorg binnen een centrale
regie. Strategische allianties worden weliswaar vanwege vergelijkbare motieven aangegaan maar
komen minder in aantal voor.
6.1.3. Transmurale samenwerking
‘De afgelopen jaren is er een sterke verschuiving gaande van diagnostiek en behandeling vanuit de
kliniek naar dagbehandeling, shortstay- afdelingen en poliklinieken. De verwachting is dat deze trend
zich verder zal doorzetten. Door de afnemende opnameduur in de kliniek komt de nadruk daar steeds
meer te liggen op de zwaardere patiëntencategorieën, die intensieve medisch-technische
ondersteuning en intensieve zorg behoeven. Er is al jaren sprake van een afname van de klinische
capaciteit van de ziekenhuizen. Het bed als parameter voor de financiering en voor het bouwvolume
van het ziekenhuis zal bovendien naar verwachting verdwijnen.’(KPMG consulting, 1999)
Reden genoeg voor ziekenhuizen om transmurale zorg zo snel mogelijk van de grond te krijgen en te
zoeken naar wegen om de patiënt zo snel mogelijk uit het ziekenhuisbed te krijgen. Maar transmurale
experimenten betreffen niet alleen de verplaatsing van de ziekenhuisactiviteiten naar andere
disciplines en instellingen, maar ook de verschuiving van de muren tussen verpleeg-,
verzorgingshuizen en thuiszorg.
6.1.3.1. Transmurale clusters
Door Deloitte & Touche (2000) zijn zes clusters onderscheiden die zich tot op heden bezig hebben
gehouden met transmurale projecten. De scope hierbij is die van organisaties:
1. Samenwerking tussen ziekenhuizen, huisartsen en thuiszorg;
De doelgroep van dit cluster bestaat met name uit diabetes-, reuma- en oncologiepatiënten. Uit
inventarisatie blijkt dat de transmurale werkvormen in dit cluster vrijwel allemaal gericht zijn op het
bevorderen van de continuïteit van zorgverlening tussen verschillende hulpverleners. Andere veel
voorkomende doelstellingen zijn substitutie van (dure) ziekenhuiszorg voor (goedkopere)
thuiszorg of huisartsenzorg en het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de patiënt in het
algemeen.
2. Samenwerking tussen ziekenhuizen, intramurale instellingen en thuiszorg;
Ziekenhuizen zijn sedert medio jaren ’90 samenwerking gaan zoeken met zorgaanbieders die
volgen in de keten, zoals thuiszorg en verpleeghuizen. Dit kreeg veelal vorm in de realisatie van
de zogenaamde transferpunten in ziekenhuizen, een samenwerkingsvorm tussen vooral
ziekenhuizen en thuiszorg. Een transferbureau is een plek in het ziekenhuis waar zgn. liaison- of
transferverpleegkundigen de koppeling maken tussen de ziekenhuisactiviteiten en de
thuiszorgactiviteiten. De liaisonverpleegkundige regelt indicatie en maakt de koppeling met de
thuiszorg die nodig is aansluitend aan de ziekenhuisopname. De intake en indicatie voor thuiszorg
gebeuren in het ziekenhuis. Deze functie is deels overgenomen door de RIO’s in de regio (het
indicatiegedeelte).
Binnen een verdere uitwerking van dit model volgde de inzet van de transmuraal
verpleegkundigen. Deze verpleegkundigen leveren de noodzakelijke verpleging bij de patiënt in de
thuissituatie, het verpleeg- of verzorgingshuis of het zorghotel (zotel).
Zoals reeds aangegeven staat in dit cluster de behandeling van patiënten met specifieke ziekten
meestal centraal (bv. CVA- of orthopedische patiënten). Doelstelling is deze patiënten niet langer
dan noodzakelijk in het ziekenhuis op te nemen. Aangezien patiënten in het ziekenhuis relatief
dure bedden bezetten en de kwaliteit van zorg voor deze groepen patiënten hier niet optimaal is
(teveel verplegings- en te weinig revalidatiegericht), is het van belang dat een continuüm naar het
verpleeghuis of de thuissituatie te creëren. Doelstellingen zijn dan ook het bevorderen van de
continuïteit van zorg en het versneld ontslaan van deze patiënten uit het ziekenhuis (oplossen
verkeerde bed problematiek).
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 59