Eijk - Tilburg University

Van Vliet & Munsterman (in van der Heu, 2002) onderscheiden transmurale zorg van ketenzorg. Zij
beweren dat de naam ketenzorg pas mag worden gebruikt wanneer er zorg wordt geboden in een
samenwerking tussen drie of meer aanbieders behorende tot verschillende zorgvormen die nauw met
elkaar zijn verbonden. Huijsman en Juch e.a. (in van der Heu, 2002) maken dit onderscheid niet.
Volgens hen zijn ketenzorg en transmurale zorg synoniem.
Shared care wordt verleend op basis van afspraken over samenwerking, afstemming en regie met een
gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid. Het betreft vaak doelgroepen die op meerdere
typen zorgverlening zijn aangewezen. Dit alles toegesneden op de behoeften van de cliënt.
Managed care kent meerdere verschijningsvormen (Van Harten, in van der Heu, 2002): managed care
door middel van controle, door middel van coördinatie, door keuzebeperking en met behulp van
financiële prikkels. In managed care vindt aldus een combinatie plaats van financiering en uitvoering
van zorgverlening. Managed care is niet gebonden aan een cliëntengroep maar is gericht op het
coveren van een compleet zorgpakket.
Daarnaast wordt nog de term disease management gebruikt. Dit is gebonden aan cliëntengroepen
met specifieke ziektebeelden en richt zich op de totale zorgketen (preventie, diagnostiek, behandeling
en nazorg) van de betreffende doelgroep.
De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (1998) omschrijft ketenzorg als ‘een samenhangend
geheel van doelgerichte en planmatige activiteiten, gericht op een specifieke patiëntencategorie, in tijd
gefaseerd’.
De Stichting Toekomstscenario’s Gezondheidszorg (STG, 1997) omschrijft zorgketens als ‘een
gestructureerde samenwerking tussen zorgaanbieders, gericht op het realiseren van een totaalpakket
aan voorzieningen met als doel het waarborgen van een optimale continuïteit van zorg’.
Het Regionaal Patiënten Consumenten Platform verstaat onder ketenzorg “een naadloze aansluiting
tussen de verschillende onderdelen van het zorgproces en zorgvoorzieningen met als uitgangspunt
dat de juiste deskundigheid op het juiste moment wordt ingezet, waarbij een zorg continuüm
gegarandeerd is en de keuzevrijheid van de cliënt gewaarborgd is”.
Schreuder en Boelens (2000) omschrijven zorgketens als ‘een gestructureerde samenwerking tussen
zorgaanbieders waar binnen een totaal pakket van op elkaar afgestemde zorgvoorzieningen wordt
geboden, met als doel het bereiken van een optimale continuïteit van het zorgproces’.
In alle omschrijvingen ligt de nadruk op zorg; wonen en welzijn ontbreken in de omschrijvingen. Ook
ontbreekt de integrale visie op de gebieden wonen, welzijn en zorg. Met de toevoeging van deze
aspecten is vanuit voorgaande omschrijvingen door de scribenten van deze scriptie de volgende
definitie van ketenzorg ontwikkeld:
‘Een gestructureerde samenwerking tussen aanbieders van dienstverlening op het gebied van
wonen, welzijn en zorg, gericht op het realiseren van een totaalpakket aan voorzieningen met
als doel het waarborgen van continuïteit van de dienstverlening, met behoud van enige
keuzevrijheid voor de cliënt’.
Ketenzorg onderscheidt zich van een zorgketen doordat ketenzorg zich richt op een bepaalde
doelgroep en een zorgketen zich richt op meerdere of alle doelgroepen in een regio. Een zorgketen is
altijd juridisch geformaliseerd. Een zorgketen brengt meerdere aanbieders in een organisatie bijeen en
structureert het aanbod zodanig dat het leveren van de ketenzorg het doel vormt. Een zorgketen is
aldus een organisatorisch middel voor het leveren van ketenzorg en geen doel op zich.
High light:
De definitie van ketenzorg luidt voor deze scriptie als volgt:
‘Een gestructureerde samenwerking tussen aanbieders van dienstverlening op het gebied van wonen,
welzijn en zorg, gericht op het realiseren van een totaalpakket aan voorzieningen met als doel het
waarborgen van continuïteit van de dienstverlening, met behoud van enige keuzevrijheid voor de
cliënt’.
Kernitems hierbij zijn: procesbeheersing van- en samenhang/ afstemming en regie in het totaal
aanbod, klanttevredenheid, innovatie, samenwerking, verantwoordelijkheden, markt, kwaliteit en
doelmatigheid/ kostenreductie.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 15