Eijk - Tilburg University

De basis van de organisatiecultuur is geworteld in de kern, het paradigma van de organisatie. Manifest
in missie en strategie, maar aangezien deze zijn gebaseerd op gemeenschappelijke waarden, slecht
beïnvloedbaar. Daar waar de heersende cultuur disfunctioneel is voor het kunnen realiseren van
ketenzorg, zal de kern van dit disfunctioneren achterhaald moeten worden en ingezet worden op
verandering. De weg van de verandering is wederom die van de beïnvloeding door overdracht van
normen, waarden, regels en richtlijnen.
Verschillen in organisatieculturen, worden veroorzaakt door dezelfde factoren als die bepalend zijn
voor de cultuur op zich: de in- en externe invloeden vanuit het verleden en in het heden. In de
gezondheidszorg is er sprake van een veranderend paradigma: van uitvoerder naar ondernemer. De
klant vraagt om een integraal aanbod. Het vormen van netwerken daartoe wordt niet alleen door de
culturele verschillen (veroorzaakt worden door wet- en regelgeving) belemmerd. Ook de strijd rond de
domeinen binnen de sector als geheel, als wel de afzonderlijke branches daarbinnen en tussen
individuele organisaties onderling, werken belemmerend.
Om de cultuur van een organisatie te kunnen beschouwen, zijn er theoretisch modellen ontwikkeld:
‘de analyse van het culturele web’ en ‘het multi-focusmodel’. Beide analyses samen leiden tot een
mogelijke karakterisering van Miles en Snow. (In Johnson en Scholes, 2002)
De culturele web analyse maakt het mogelijk om de fysieke uitingen van de organisatiecultuur,
alsmede het paradigma van de organisatie in kaart te brengen. Het multi-focus model geeft de
mogelijkheid een organisatie te laten scoren op een 8-tal dimensies van cultuur en zo de cultuur in
kaart te brengen. De dominante organisatiecultuur kan dan bepaald worden aan de hand van het drie
typen cultuurmodel van Miles & Snow. (In Johnson en Scholes, 2002). Deze typen zullen ingezet
worden om de verschillen in culturen binnen de keten van wonen, zorg en welzijn, in kaart te kunnen
brengen. Dit inzicht biedt handvatten om de noodzakelijke veranderingen te realiseren.
High light:
Cultuur wordt bepaald door gedrag dat gebaseerd is op het paradigma. De mate van
beïnvloedbaarheid is afhankelijk van hoe diep de cultuur geworteld is. De analyse van het culturele
web en het multi-focusmodel maken het mogelijk dit paradigma manifest te maken en daarmee de
instrumenten in te zetten om verandering te realiseren.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 46