Eijk - Tilburg University

7.4.2. De toepassing van de culturele web analyse bij de sectoren ‘wonen’, ‘welzijn’ en ‘zorg’
Er is niet of nauwelijks verslaglegging te vinden van culturele analyses binnen de sectoren ‘wonen’ en
‘welzijn’. In het kader van onderhavige scriptie is er voor gekozen deze sectoren geïntegreerd mee te
nemen in de analyse van de sector ‘zorg’. Het betreft in het navolgende overwegend zorgorganisaties
die, óf middels netwerkvorming óf middels de vorming van holdings, nauw samenwerken met
woningstichtingen en welzijnsorganisaties. Zodoende werpen we indirect een licht op de sectoren
‘wonen’ en ‘welzijn’.
Bij de aanpak die gekozen is, zullen per analyse, de dimensies vanuit de intra- en extramurale
aanbieders belicht worden. Per dimensie kan dan meteen in kaart gebracht worden waar de
verschillen en de overlappen zitten. Tevens zal op basis daarvan vastgesteld worden, waar de
problemen kunnen ontstaan bij de integratie van processen tijdens de vorming van de keten.
Soortgelijke verschillen, overlappingen en potentiële problemen bij de integratie worden verondersteld
ook van toepassing te zijn binnen de sectoren ‘wonen’ en ‘welzijn’ alsmede tussen de drie sectoren
onderling. Uit eigen bevindingen alsmede in het licht van hun ontstaansgeschiedenis lijken
woningbouwstichtingen meer op intramurale zorgaanbieders en kennen welzijnsorganisaties meer
kenmerken van extramurale zorgaanbieders.
De culturele webanalyse
• De grote verhalen.
Bij de grote verhalen die de ronde doen in de organisaties, zien we duidelijk een onderscheid tussen
de organisaties die zich van origine hebben gericht op de extramurale zorg, en die van de intramurale
sector.
De extramurale, oftewel thuiszorgorganisaties associëren heldendom met innovatie, succes, groei.
Het geloof in eigen kracht is groot. De organisaties zijn enorm gegroeid door m.n. horizontale fusies.
Deze initiatieven worden door de top bestempeld als belangrijke strategische besluiten uit het
verleden.
Hoewel het uitvoerend personeel alom als de held gedefinieerd wordt, is er in de strategische
besluitvorming weinig oog voor hun visie. Voor de uitvoering zit het heldendom vooral in de uitvoering:
medewerkers die bijzondere prestaties geleverd hebben bij klanten. Voor de extramurale instellingen
betreft dit vooral verhalen over individuele medewerkers. De top van de organisatie wordt veelal als
schurk bestempeld. Zij verzinnen van allerlei onnodige veranderingen, besteden de middelen aan de
verkeerde dingen (dure kantoren, automatisering, enz).
Personeel van extramurale organisaties, zullen deze verhalen ook vertellen aan de klanten waardoor
het vaak negatieve imago van thuiszorgorganisaties, versterkt wordt.
De intramurale organisaties hebben zich meer gefocust op hun directe omgeving: de huizen en de
aanleunwoningen. De verhalen zeggen vooral iets over het domein waar zij in verkeren. Het ‘wij- en
zij-gevoel’ is hier sterker ontwikkeld, mede door het feit dat er praktisch gezien meer samengewerkt
wordt dan in de extramurale situaties. De verhalen betreffen dan ook vaker vertellingen over prestaties
van teams. De focus beperkt zich op het beeld tussen de muren. De daadwerkelijke werkomgeving is
ook kleiner dan die van de extramurale collegae. De helden- en schurkenverhalen zijn meer
gerelateerd aan bekenden, dan aan de functionarissen (anoniem), doordat (bijna) iedereen elkaar kan
zien en dus beter kent. In de intramurale instellingen doen zich meer verhalen voor over de
woningcorporaties en de gemeenten. Deze worden beschouwd als schurken: zij werken tegen als het
bouwplannen, woonwensen en aanpassingen aan woningen en gebouwen betreft. Zij werken
bureaucratisch en vertragend. Het is de gezamenlijke vijand als het tegen zit. Net als in de
extramurale sector heeft ook hier het uitvoerend personeel een heldenrol, zij leveren immers de
uiteindelijke prestaties bij de klant. Ook overeenkomstig, maar dan betreffende een schurkenrol, wordt
het management gezien als schurk, zij leggen regels op en staan (onbegrepen) veranderingen voor.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 95