Eijk - Tilburg University

geldverstrekkers, gaan veelal akkoord met projectfinanciering. Deze is echter per definitie eindig
waardoor de aanbieders huiverig zijn voor het starten van ketenzorg aangezien de continuïteit
hiervan, op basis van de projectfinanciering, niet gewaarborgd is.
De inspectie geeft ten behoeve van de standaardisering van processen op het vlak van kwaliteit en
hulpverlening een profiel voor ketenzorg weer (ze hoofdstuk 3). Het profiel bevat 9 aspecten die
gespecificeerd worden naar 21 criteria.
6.1.3.4. Besluit
De vormen van transmurale samenwerking, zoals in het voorgaande beschreven, richten zich op de
ketenzorg vanuit de scope van organisaties of patiëntencategorieën. Er zijn ons geen verdere
onderzoeken bekend die als scoop de integrale keten wonen, welzijn en zorg hebben. Specifieke
conclusies aangaande knelpunten en randvoorwaarden bij dergelijke ketens zijn dan ook niet voor
handen. Naar verwachting zijn de beschreven conclusies aangaande ketenvorming die zich richt op
patiëntencategorieën evenwel ook van toepassing op de vorming van integrale ketens wonen, welzijn
en zorg.
High light:
Transmurale zorgverlening en ketenzorg zijn er op gericht de continuïteit en kwaliteit van
zorgverlening te bevorderen. Tevens hebben ze tot doel de cliënt zolang mogelijk in zijn/haar
woonomgeving te laten verblijven en wordt er door middel van substitutie van duurdere zorg (bv
ziekenhuis) naar goedkopere zorg (bv thuiszorg) gewerkt aan kostenbesparing. Ketenzorg, zeker op
het gebied van de integrale keten wonen, welzijn en zorg, komt echter nog te weinig van de grond. Als
redenen hiervoor wordt gewezen op domeinstrijd en cultuurverschillen alsmede op de schotten in
regelgeving, in financiering en arbeidsmarkten.
6.1.4. Interne zorgprocessen
6.1.4.1. Ontwikkeling
De ontwikkeling van patiënt naar consument houdt in dat de zorg van aanbod- of instellingsgericht
naar vraag- en cliëntgericht verschuift. Het zorgproces (van klacht tot einde behandeling) wordt steeds
meer als geheel gezien. Ketenzorg is te zien als een begrip wat deze ontwikkeling weerspiegelt. Deze
herziening van het primaire proces heeft tot doel de continuïteit en de samenhang van wonen, welzijn
en zorg voor cliënten te garanderen.
Alle belanghebbenden stellen eisen aan de herinrichting van de zorgprocessen. Nu al streven de
overheid en zorgverzekeraars naar inzicht in de mate van effectiviteit en efficiëntie. Er zal steeds meer
gezocht gaan worden naar instrumenten die de inzichtelijkheid in de uiteindelijke productie(kosten) en
de resultaten vergroten. Dit streven is uiteraard geen doel op zich. Het zou ook moeten bijdragen aan
de stuurbaarheid van de inzet van (productie)middelen op instellings-, regio en landelijk niveau.
Vanuit het perspectief van de cliënt is niet zozeer efficiëntie of stuurbaarheid een speerpunt bij de
herinrichting van zorgprocessen, maar vooral effectiviteit en klantvriendelijkheid. Voorbeelden zijn
‘cliëntvolgend werken’ (de zorg volgt de cliënt in plaats van andersom) en werken op basis van
behandelplannen c.q. zorgplannen (overeenkomsten tussen zorgaanbieder en cliënt over aard,
omvang en kosten van de zorgverlening)
Ten slotte dient bij het (her)inrichten van zorgprocessen te worden gelet op de toegankelijkheid van de
zorg. Op dit terrein spelen discussies over wachtlijsten en doorlooptijden. Met de modernisering van
de AWBZ worden aanzetten gegeven om de financierings- en verantwoordingsstructuur om te buigen
van een instellingsgewijze benadering naar een procesgerichte benadering. Wachtlijsten zijn in de
nieuwe benadering alleen nog te zien als een gevolg van belemmeringen in de doorstroming van
zorgketens. Bestaande schotten tussen de AWBZ en de ZFW werken evenwel nog belemmerend. Als
ook deze schotten wegvallen zou dit de doorstroom bevorderen. Bijkomend voordeel zou zijn dat dure
en vertragende instituten als RIO’s en plaatsingscommissies grotendeels kunnen vervallen. Overigens
blijven in het kader van de modernisering van de AWBZ de schotten met de ZFW bestaan en kennen
RIO’s en zorgtoewijzingsinstanties eens te meer bestaansrecht (vanwege veronderstelde
beheersbaarheid van de uitgave op macroniveau). Een extra schot zal ontstaan als een gedeelte uit
de AWBZ overgeheveld zal worden naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Opvallend is dat er
bij het (her)inrichten van de zorgprocessen nogal eens primair gewerkt wordt vanuit het interne
perspectief. Een helikoptervisie wordt nog te weinig aangetroffen. Voorts zien we vanuit de
gezondheidszorg nog weinig initiatieven in de richting van de domeinen wonen en welzijn.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 62