Eijk - Tilburg University

6.1.5. Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
6.1.5.1. Ontwikkeling en praktijkvoorbeelden
Ketenvorming is onlosmakelijk verbonden met ontwikkelingen op het vlak van ICT. Berden (2001)
betoogt zelfs dat ICT noodzakelijk is om een keten met succes te laten functioneren. ICT maakt het
mogelijk om op elke werkplek te beschikken over de dossiers van cliënten, over indicaties en
beschikbare zorg, over het verloop van het zorgtraject bij een cliënt en over wachttijden. Hierdoor is
het mogelijk de zorgketen te beheren. Crasborn en Sales (1998) komen tot een vergelijkbare
conclusie. Als belangrijke voorwaarde voor de voortdurende monitoren van de totale zorgketen zien zij
een geïntegreerd informatiesysteem. Vertaald in een programma van eisen waaraan de ICT binnen
een zorgketen zou moeten voldoen komt Berden (2001) tot de volgende items:
• Algemene cliëntgegevens zijn, bij het eerste contact van de cliënt met de zorgketen,
eenmalig en eenduidig vastgelegd;
• Cliënteninformatie is opgeslagen in een elektronisch cliëntendossier dat vanaf iedere
werkplek oproepbaar is door daartoe geautoriseerde hulpverleners;
• Er zijn multidisciplinaire spreekuren mogelijk vanuit verschillende fysieke locaties,
bijvoorbeeld door video/audio-communicatie;
• Daartoe geautoriseerde professionals kunnen afspraken maken door middel van een centraal
afsprakensysteem;
• Er is een cliëntvolgsysteem gerealiseerd;
• Te lange wachttijden worden tijdig gesignaleerd;
• Aanvragen voor een indicatiestelling kunnen elektronisch worden ingediend;
• Op basis van zorgprogramma’s vastgelegde werkprocessen worden automatisch gestart en
gepland;
• De cliënten hebben toegang tot allerhande relevante informatie over het zorgaanbod;
wachttijden, diversiteit aan zorgvormen, afspraakfaciliteiten en dergelijke.
Ook de overheid zet hoog in als het gaat om de toepassing van ICT in de ketenzorg. In het kader van
de modernisering AWBZ wordt er extra aandacht besteed aan het onderdeel AWBZ-brede
zorgregistratie. Deze geautomatiseerde registratie heeft het volgens van Pijkeren e.a. (2003) in zich
om meerwaarde te bewerkstelligen voor de verschillende partijen in het veld. Men heeft een en ander
verwoord in kernboodschappen:
• Voor de cliënt: ‘Een goed werkend systeem van zorgregistratie bevordert de kennis over de
werking van de markt van vraag en aanbod. De cliënt plukt hier de vruchten van. Hij kan zijn
recht op zorg eerder verzilveren, is meer tevreden over de verleende zorg en heeft veel
minder last van papieren rompslomp.’;
• Voor het indicatieorgaan: ‘Het indicatieorgaan wisselt het indicatiebesluit uit met andere
ketenpartners. Dit is een waarborg voor de consistentie van de cliëntgegevens. De
zorgregistratie maakt het mogelijk de relatie tussen de geïndiceerde en de consumerende te
analyseren.’;
• Voor het zorgkantoor: ‘Het zorgkantoor fungeert als het centrale informatieknooppunt in de
regio. Door een goede zorgregistratie kan het zorgkantoor op een efficiënte en doelmatige
wijze de match maken tussen vraag en aanbod. Dat gebeurt door middel van zorginkoop,
serviceverlening en bemiddeling van verzekerden in de zorgketen.’;
• Voor de zorgaanbieder: ‘De zorgregistratie ondersteunt de zorgaanbieder bij het leveren van
maatwerk. Dat levert tevreden cliënten op en tevreden medewerkers. De zorgregistratie is
een belangrijk hulpmiddel bij het terugdringen van de administratieve lasten.’;
• Voor het CVZ: ‘Voor de uitoefening van de taak van het CVZ is de zorgregistratie van groot
belang. De zorgregistratie levert (landelijke) informatie op over cliënten, verzekeraar en
zorgkantoor. Goed inzicht in wat er zich op deze niveaus afspeelt, is voor het CVZ belangrijk
om de doelmatigheid van de zorgketen te kunnen verbeteren.’
De verschillende stakeholders hebben zich formeel achter het traject naar een geautomatiseerde
zorgregistratie geschaard. Zorgen zijn er wel over de technische uitvoerbaarheid en het tijdstraject
waarbinnen alles zou moeten plaatsvinden.
In het kader van de introductie van outputfinanciering is het voor zorgaanbieders van belang om de
geleverde zorg en diensten goed te plannen en te registreren. Planning en registratie kunnen steeds
geavanceerder ondersteund worden door ICT. Het gevolg is dat zorgaanbieders, bij goed gebruik van
de ICT, efficiënter hun mensen en middelen kunnen inzetten. Tevens neemt de kans op gemiste
productie (wel geleverd, niet geregistreerd) af.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 69