Eijk - Tilburg University

Resumerend:
intramuraal extramuraal
Verschillen • Interne focus.
• Omvang van minder belang.
• Volgend.
• Externe vijand.
• Decentrale macht.
• De helden en schurken hebben
een gezicht.
• De teams staan centraal in de
verhalen.
• Externe focus.
• Veel waarde gehecht aan
groei.
• Innovatief.
• Interne vijanden.
• Centrale macht.
• De helden en schurken zijn
veelal slechts namen.
• De individuele professional
staat centraal.
Overeenkomsten • Het management, de top vervult in de ogen van het uitvoerend personeel,
de schurkenrol vanwege de regels die zij opleggen en de veranderingen die
zij voorstaan.
• Uitvoerend personeel vervult de heldenrol. Zij leveren de uiteindelijke
prestaties bij de klant.
• Routines en rituelen
De overlegvormen in de organisaties, nemen een centrale plaats in. Of het nu het ontwikkelen en
vaststellen van beleid is, of dat het om de operationalisering daarvan gaat. Het is een ritueel dat in
zowel de intra- als de extramurale sector plaats vindt. Het doel van dit ritueel verschilt wel tussen de
verschillende organisaties. Daar waar het vooral bij de extramurale organisaties gericht is op koers,
ontwikkeling, en het maken van afspraken hierover, is het bij de intramurale organisaties veelal gericht
op de wijze waarop dit in de praktijk vorm moet krijgen, dus al nadat er door de top van de organisatie
een koers bepaald is. Bij deze laatste groep wordt er vooral van het hoger kader verwacht dat zij de
regels hiervoor ook aanleveren. Hier is wel een verandering gaande, waarbij die verantwoordelijkheid
neergelegd wordt op een lager niveau in de organisatie.
Op het gebied van ontwikkelen van betrokkenheid van het personeel bij de organisatie, zijn er
verschillen in aanpak: in extramurale instellingen geldt veelal dat er traditioneel een sterk ontwikkeld
opleidingsbeleid is. Het is meestal vanzelfsprekend dat er een deskundigheidsbevorderend traject
wordt uitgezet, zowel voor iedere individuele medewerker, als voor groepen. Primair doel is het
bevorderen van de deskundigheid, secundair doel is de saamhorigheid te vergroten. De intramurale
instellingen maken hiertoe gebruik van het feit dat ze gezamenlijk op één locatie werken. De
samenkomsten hebben veelal primair tot doel het kweken van saamhorigheid, eenheid. Daarnaast
biedt het ruimte om een boodschap over te brengen. Deskundigheidsbevordering wint intramuraal de
laatste jaren duidelijk aan populariteit.
Voor alle organisaties geldt echter dat er van de regels afgeweken wordt, zodra de professional
(ongeacht welk niveau), dit noodzakelijk vindt. Zowel intra- als extramuraal geldt tevens dat de
routines en rituelen het informele karakter van de organisatie tonen. Ze stralen ‘gezelligheid,
vriendelijkheid, toegankelijkheid’ uit.
In relatie tot de zorg aan de klant, zien we vooralsnog een duidelijk verschil tussen de intra- en
extramurale tak: voor de ‘thuiszorg’- medewerker betekent het leveren van zorg dat je dit doet in de
woning van de klant. Je bent dus te gast en gedraagt je ook zo. Hoewel de meeste verpleeg- en
verzorgingshuizen proberen de routinematige houding van het personeel te veranderen, is het bij de
intramurale sector nog steeds gewoonte om de klant als gast in het huis te behandelen. Het huis stelt
de regels. De gast gedraagt zich daarnaar. Dit wordt manifest door o.a. het binnenkomen van het
personeel, zonder bellen of kloppen. Ook zit het in de routine van de intramurale sector, taken over te
nemen van de klant die zij eigenlijk nog wel zelf kunnen uitvoeren (b.v. koffie zetten en inschenken,
maaltijden bereiden en opscheppen). Dit heeft in veel gevallen hospitalisering tot gevolg. Nog
thuiswonende klanten blijven dit zelf doen zolang zij het kunnen.
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 96