Eijk - Tilburg University

voorzieningen te genereren. In deze wijk of woonkern is redelijk centraal een servicepunt (ook wel
steunpunt of wijk(zorg)centrum genoemd) gelegen. In dit servicepunt zijn diverse functies
gecombineerd: van hieruit wordt zorg naar mensen toegebracht en op deze plek kunnen mensen
diensten halen (activiteiten bv). Maar ook is hier bijvoorbeeld de eerstelijns gezondheidszorg
aanwezig. Als gezegd omvat dit punt een activiteitencentrum, maar wellicht ook kinderopvang, een
school, een supermarkt(je) liefst inclusief bezorgdienst (al dan niet via internet) etc.
Direct bij of binnen dit servicepunt wordt intensieve, (on)geplande zorg geleverd, zowel aan mensen
die geclusterd direct bij of rondom dit servicepunt wonen of op iets grotere afstand (binnen een straal
van maximaal 200 meter). Ook is dit servicepunt te combineren met tijdelijke opvang of met een
huisartsenpraktijk/ post.
De feitelijke zone (het meest centrale deel en ook wel zorg(service)zone genoemd) ligt direct rondom
dit servicepunt. In een betreffende wijk of woonkern woont ca 30% van alle bewoners in de feitelijke
zone, dus op een loopafstand tot de zorg/ dienstverlening van 200 tot 300 meter en ‘rollator proof’.
Van alle bewoners in de wijk/ woonkern waarin de woon-, welzijn- en zorgzone ligt, is in de praktijk
gemiddeld genomen een kwart zorgbehoevend. In de praktijk bevinden zich in deze zone clusters van
woningen waarin intensieve zorg geboden wordt vanuit het servicepunt.
De buitenste zone (ook wel servicezone genoemd) omvat alle overige adressen in de wijk of het dorp.
Ook hier kunnen de bewoners gebruik maken van alle voorzieningen van het servicepunt en in
principe alle zorg- en dienstverlening geleverd krijgen. Echter de afstand tot het servicepunt brengt
met zich mee dat betreffende bewoners redelijk mobiel zijn dan wel redelijk zelfstandig kunnen wonen.
Alle woningen in de wijk/ woonkern zijn in principe aanpasbaar gebouwd. In de wijk is een ICT
infrastructuur aanwezig, zodat simpel de nieuwste technieken (domotica) ingezet kunnen worden. Te
denken valt aan alarmering, spreek-luisterverbinding, inbraak-, val- en gasdetectie, internet vanwege
de thuis te bezorgen boodschappen, eventueel 24-uurs toezicht etc. De wijk/ woonkern is voorzien
van veilige wandelroutes, is uiteraard drempelvrij en lastige obstakels ontbreken. Ook wordt aandacht
besteed aan de (subjectieve en objectieve) sociale veiligheid.
Zorg- en dienstverleningsfuncties zijn: haalfuncties (recreatie, culturele activiteiten, reactivering,
ondersteuning bij sociale contacten, fysiotherapie, etc), brengfuncties (verzorging &verpleging,
boodschappendienst, klussen aan huis, etc), interne levering zorg- en dienstverlening bij het
clusterwonen en in het woonzorgcomplex of de zorgwoningen. In de private sfeer kan ook gedacht
worden aan diensten als een supermarkt van waaruit de per ICT bestelde boodschappen bezorgd
worden.
In de collectieve sfeer gaat het om welzijnsactiviteiten, bijvoorbeeld een activiteitencentrum, maar ook
een eerstelijns gezondheidsvoorziening en uiteraard de post van waaruit de zorg gebracht wordt.
Er wordt gestreefd om de zorg niet als overheersende cultuur/ imago aan een dergelijk servicepunt
mee te geven.
In een woon,- welzijn- en zorgzone, maar ook daarbuiten wordt er globaal een onderscheid gemaakt
in de volgende woonvormen:
• Zelfstandig wonen;
• Woonzorgcomplex. Een woonzorgcomplex is een complex zelfstandige woningen met een
bouwwijze die is gericht op beschermd wonen, met een complexgewijs overeengekomen
zorg- en servicearrangement, maar met wel een consequente scheiding tussen wonen, zorg
en service. Het verschil met de woonvormen ‘clusterwonen’ en ‘beschut wonen’ is dat de
bewoners in principe zelf de regie in handen houden en een zelfstandig huishouden voeren,
zo nodig met praktische hulp. In principe vallen onder deze woonvorm aanleunwoningen. Een
woonzorgcomplex kan buiten een woon,-welzijn en zorgzone vallen, maar ligt idealiter in de
omgeving van een servicepunt.
• Beschut of begeleid wonen. Beschut of begeleid wonen is bedoeld voor ouderen die wel
begeleiding en/of assistentie nodig hebben, maar geen 24-uurs toezicht. Beschut wonen is
een woonvorm, waarbij een aantal zelfstandige wooneenheden samen in een woongebouw is
ondergebracht of aanwezig is binnen een bepaalde straal van een gemeenschappelijke
huiskamer en/of hulppost. Naast hulp bij de ADL wordt met name hulp verstrekt bij
huishoudelijk activiteiten. Het gaat dan om vormen van zorg die min of meer gepland kunnen
worden gedurende bepaalde werkuren. In principe gaat het om vormen van zorg die ook in
een normale (aangepaste) woning kunnen plaatsvinden, waarbij situering in de directe
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 73