Eijk - Tilburg University

De regio, de branche, het opleidingsniveau, de omvang, de geschiedenis, de dominante persoonlijke
kenmerken in de groep, zij veroorzaken de verschillen. Deze verschillen kunnen versterkt worden in
een omgeving waar er sprake is van concurrentie. Domeinstrijd versterkt en vergroot de
cultuurverschillen.
Cultuurverschillen binnen en tussen organisaties in de gezondheidszorg.
In de gezondheidszorg zien we een dergelijke situatie: het paradigma is aan verandering onderhevig.
Van een situatie waarin organisaties een uitvoerende taak hadden, naar ondernemersschap.
Binnen de sector als geheel zijn grote verschillen te zien, afhankelijk van de invloeden van de
omgeving. De ervaringen opgedaan in de projecten rond ketenzorg, waar organisaties samen
kwamen, hebben dit bevestigd. De dynamische omgeving van de gezondheidszorg, heeft het
paradigma van de sector in relatief korte tijd veranderd. Maar binnen de afzonderlijke sectoren zijn ook
nog grote verschillen in de stadia van verandering te ontdekken. De effecten van de externe impulsen
verschillen niet alleen per sector, maar ook per organisatie. De mate van anticipeert daarop, varieert
ook, waardoor de verschillen nog groter worden (zie figuur 3.7.).
Gezondheidszorg
Thuiszorg
Verpleeghuizen
Verzorgings-
huizen
Ziekenhuizen
GGZ
Cultuur thuiszorg 1
Cultuur thuiszorg 2
Cultuur verpleeghuis 1
Cultuur verpleeghuis 2
Cultuur verzorgingshuis 1
Cultuur verzorgingshuis 2
Cultuur ziekenhuis 1
Cultuur ziekenhuis 2
Cultuur GGZ 1
Cultuur GGZ 2
Figuur 3.7 (Bron Anès, 2004)
De ontwikkeling van ketenzorg is tot stand gekomen op basis van de wens van de klant. Hiertoe zijn
organisaties vanuit netwerken samenwerkingsverbanden aangegaan. Dit zijn strategische keuzes. Op
tactisch niveau vraagt het om veranderende attitude en aanpak. Het aansturen van een uitvoerings-
organisatie vraagt om een ander mechanisme dan dat van een netwerkorganisatie:
Uitvoeringsorganisatie hiërarchie
Netwerkorganisatie sociale samenhang
In een uitvoeringsorganisatie is het hiërarchische principe leidend. In een netwerkorganisatie is dat de
sociale samenhang. De coördinatie rond de processen staat of valt met de mate waarin mensen in
staat zijn processen af te stemmen. Dit houdt in dat de ander ‘geaccepteerd’ moet worden en
gerespecteerd. Naast schotten in wet- en regelgeving, zijn de ervaren schotten ook te vinden in de
verschillen in cultuur tussen en binnen de verschillende sectoren. Zo zijn er verschillen tussen
organisaties en beroepsbeoefenaren. Hierbij kunnen cultuurverschillen hun wortels hebben in
Ketenzorg een antwoord? Of een antwoord op ketenzorg. 38