Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

ve “hacıağalar”a yaklaşımında Halide Edib’inkiyle benzerlikler görülür. Sonsuz
Panayır’da “hacıağalar” olarak adlandırılan karakterlerin İstanbul’un eğlence
mekânlarını takip eden, hangi yollarla kazandıkları belli olmayan servetlerini buralarda
tüketen, köyden kente göçmüş tipler olarak görürüz. Atabeyoğlu’nun “hacıağa” olarak
adlandırılan bu tip hakkında söyledikleri de farklı değildir:
Savaş yıllarında İstanbul’a yağmaya başlayan bir “yağmur”, savaş
sonrasında iyice hızlanmış, âdeta sağanak hâlini almıştı.
Bu, taşrada yaptıkları işlerle savaş zengini olan bir zümrenin
İstanbul’a akınıydı. Yağmur gibi başlayan, sağanak hâlinde devam eden
bu hücum neyseki, sadece bir “hücum” olarak kalmış, hiçbir zaman göçe
dönüşmemişti. Yaz yağmuru gibi gelip geçici olmuştu.
Kazandıkları paraları İstanbul’un eğlence yerlerinde yiyen bu
hovardalara İstanbul halkı o güzel espri yeteneğiyle derhâl bir isim
yakıştırıvermişti: Hacıağa’lar! (67)
Sonsuz Panayır’da İstanbul’un eğlence merkezleri ele alındığı için ister istemez
en çok adı anılan Beyoğlu ve özellikle Taksim Gazinosu hakkında İstanbul’un Kuytu
Köşeleri adlı, İstanbul’la ilgili anılarını anlattığı kitabında Aydın Boysan’ın söyledikleri
önemlidir. Boysan, eğlence mekânlarının çeşitlenmesi ve Beyoğlu’nun şehrin merkezi
olarak öneminden bahsederken şunları söyler: “Beyoğlu İstanbul’un canı, cennetiydi.
[....] Ya Beyoğlu’na çıktıktan sonra, ne yapılacak? Taksim-Tünel arası, birkaç kez
piyasa... [...] Sonra bir sinema ya da tiyatro... Sonra ya bir pasta ya da bir bira... Sonra da
dönüş... Önceleri, hepsi bu kadardı. Daha sonraki yıllarda program, harcama gücüne
bağlı olarak çeşitlendi, renklendi. Ömrümüzü güzel anılarla bezedi” (109-10).
İstanbul’un eğlence merkezlerinden söz ederken, oluşum sürecini anlattığı ve Sonsuz
108