Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

İKİNCİ BÖLÜM
HALİDE EDİB ADIVAR’IN ROMANLARINDA KÜLTÜR SİMGELERİ
Gündelik olanın edebiyat alanında aniden belirivermesini büyük
bir özenle incelemek gerekir. Bu olgu daha çok, gündelik hayatın
edebiyat, yani dil ve yazı aracılığıyla düşünce ve bilincin alanına
girmesidir. Bu belirme, yazarın ölümünden, kitabın yayımlanmasından,
kitapta anlatılan günden yıllar sonra bizim gözümüzde olduğu gibi, o
zaman da gürültü koparmış mıdır? Gündelikliğin edebiyatta ortaya
çıkması, Flaubert’de, Zola’da ve başka birçok yazarda zaten rastlanan bir
şey değil miydi? (Lefebvre 8)
Henri Lefebvre, Modern Dünyada Gündelik Hayat adlı çalışmasının, “Bir Araştırmanın
ve Bazı Bulguların Takdimi” adlı bölümüne bu belirlemeler ve edebiyatta gündelik
hayatla ilgili sorularla başlar. Lefebvre’in burada dikkat çektiği, edebî eserlerde
karşılaştığımız gündelik hayatla ilgili bilgilerin zaman aşımına uğramaları dolayısıyla
bağlamlarının yeniden oluşturulması gerekliliğidir. Yeni Tarihselciler de, oldukça
benzer bir biçimde, edebiyat eleştirisine, edebî eserle gündelik hayat arasındaki
etkileşimin incelendiği ve edebî eserin içerdiği kültür ürünlerinin bağlamlarının yeniden
oluşturulduğu araştırmalar kazandırmaktadırlar. 1909-1963 yılları arasında yazdığı yirmi
bir romanı bir arada okunduğunda, Halide Edib’in edebî eserde “tarihsel gerçeklikler”in
65