Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

üzere, “İstanbul’da, daha 1920’lerde, Dans Akademisi adını taşıyan dans kursları vardı”.
Foxtrot ve çarliston gibi caz orkestralarının icra ettikleri müzik eşliğinde yapılan
dansların Türkiye’de aşama aşama nasıl yaygınlaştığı, “Çiftlerin gruplar halinde dans
ettiği polka ve kadrili, Avusturya’dan çıkan romantik vals izledi. 1920’lerin başlarında
ise, dans adımları, artık Yeni Dünya’ya uydurulmaya başlanmıştı: ‘Fox-trot’ ve daha
sonra, figürleri çikolata renkli güzel Josephin Baker tarafından gösterilen ‘çarliston’”
(182).
Süleyman Demirel Dans Kulübünün internet sayfasında dans türleriyle ilgili
yapılan açıklamalardan öğrendiğimize göre, “Caz ve Blues müzikleri eşliğinde doğan
fokstrot için sonradan özel besteler yapılmış ve 1930’lu, 1940’lı yıllarda tango kadar
sevilip benimsenmiştir. [….] O dönemlerde ülkemizde de, Türk musikisi bestecileri
tarafından bestelenmiş ve taş plaklara kaydedilmiş pek çok Türkçe sözlü fokstrot
bulunmaktadır”. O yıllarda fokstrot ve çarliston gibi dans türlerinin popülerleştiği ve
büyük bir hızla Avrupa ve İstanbul’un eğlence hayatında yaygınlaştığı anlaşılıyor.
Cumhuriyet’in Sesleri’nde yer alan “Cumhuriyet Dönemi Musikisinde Farklılaşma
Olgusu” adlı yazısında, Bülent Aksoy da “Tango, fokstrot gibi dans ezgileri besteleyen,
Batı sazlarıyla çalınmak üzere fanteziler yazan Türk bestecilerinin çalışmaları”ndan söz
eder (33). “All that jazz” adlı yazıdan, 20’li yıllarda Amerika başta olmak üzere pek çok
ülkede popülerleşen bu “senfonik caz”ın ve “caz” olarak anılan diğer müzik türlerinin
çoğunun bugünkü anlamıyla caz olmadığı tekrar edilir: “Gerçek caz [...] doğum yeri olan
New Orleans’den [çıkmıştı], fakat hâlâ Harlem ve Chicago’da zencilerin dans ettikleri
mekânlarda [...] duyuluyor, Afrika kökenli Amerikalıların mahallelerinde satılıyordu”
(56).
87