Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

anılarını anlattığı ve Yüzyılın’ın Başında İstanbul adını verdiği kitabında bu mekân
hakkında söyledikleri Maksim Gazinosunun açılışı ve gördüğü taleple ilgili bugün
bulabildiğimiz bilgilere katkıda bulunmaktadır. Sperco’nun Maksim Gazinosunu açan
Thomas hakkında anlattıkları şöyledir: “1920 yılında Rusya’dan gelen ve orada sarışın
Moskovalı bir kadınla evlenen zenci Thomas, Beyoğlu’nun yüksek tepelerinde “Hôpital
dela Paix” adındaki akıl hastalıkları hastanesinin hemen yanında ilk dansingi açtı.
Şişli’de Stella bahçesindeki dansing işgal kuvvetlerinin subaylarının olduğu kadar şehir
kumandanlarının da buluştukları en seçkin bir yer oldu” (94). Sperco, devamında, caz
müziğinin önemli bir parçası olan fokstrot ve çarliston gibi dans türlerinin yayılmasını
ise şöyle anlatır: “En çekici Rus kızları arasından garsonlar, dansözler, artistler,
Türkiye’de dansedilen ilk fokstrotlar, Shimmy ve çarlistonlar için seçildiler. Adımları
daha pek acemiydi ama usta kavalyelerin kollarında savaş sonrası danslara çabucak
alıştılar ve onlara şampanya bardaklarını Rus usulü kırmayı da öğrettiler” (94-95).
Sperco’nun Maksim Gazinosu ve Thomas hakkındaki anılarına bakılacak olursa
Thomas, Rusların öncülüğünde yaygınlaşmaya başlayan “dansing”lerin gösterildiği
Stella adlı mekânı kapatarak, “Beş yıl boyunca [...] sadece İstanbul halkının değil aynı
zamanda gelip geçen yabancıların da en çok gittikleri mekân” olan Maksim gazinosunu
açar (95). Sperco’nun 1920’li yıllardan 1930’lu yıllara kadar İstanbul’un eğlence
hayatıyla ilgili bu anlattıklarına, görüldüğü gibi, Sonsuz Panayır’da rastlıyoruz.
Konumuz gereği İstanbul’da caz orkestralarının nasıl ve hangi yıllarda yaygınlaştığını
araştırırken, Maksim Gazinosunun öneminden de bahsetmemiz gerekiyor. Akçura’nın
aktardığı üzere, Fikret Adil, “İstanbul’da ilk caz topluluğunun mütareke yıllarında
burada çaldığını anlatır” (141). Adil’in Maksim hakkındaki anıları şöyledir:
113