Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

etmiyordu. Aynı zamanda gözlerinin de, ahenkli ahenksiz mütemadî bir
hareket görmeğe ihtiyacı vardı. Ancak bu iki taraflı şamata ve hareket
koma halinde gibi uyuşan boş dimağlarında ruhlarında yaşıyorlarmış
hulyasını uyandırıyordu.
Fakat asıl Firuzan Tıngırı alâkadar eden, düşündüren bu garip
halitanın yalnız sazlarının değil, hareketlerinin de birbirlerinden başkalığı
idi. Modern dünyanın can çekişiyor gibi çene atan, şuursuz, şımarık
çocuk tekmelerine, kol bacak sallamalarına benziyen bu sar’alı çırpınma
arasında, eski dünyanın biraz uyuşuk fakat daha yumuşak hareketleri de
karışıyordu. Tıngırın asıl şaştığı şey, bu curcuna ve hareket sar’ası içinde
tesis edilen uygunluk ve birlikti. Bu adamların hepsi, arkalarından ipleri
başka başka eller tarafından çekilen kuklaları hatırlatıyordu. Fakat, gene
de, bunların hepsi ne yapıp yapıp iplerini çeken ellerden kurtuluyor,
birbirine zıt hareket ve seslerini âyarlıyabiliyorlardı. (51)
1940’lı yıllarda cazın İstanbul’un eğlence hayatında ne derece yaygın olduğuyla
ilgili verilerin sunulduğu “Türkiye’de Caz: Bir Uzun Serüven” adlı yazısında Murat
Meriç’in, bu müziğin radyolar yoluyla ulaştığı kitle hakkında söyledikleri Sonsuz
Panayır’da Firuzan Tıngır’ın “caz havaları mırıldanması”nı açıklayacak niteliktedir:
“’40’larda cazın gelişimine yardımcı olan en önemli etken radyodur. Ancak, bu yıllarda
sadece İstanbul çevresine yayın yapan İstanbul Radyosu, bu türün, yayımının
ulaşabildiği yörelerde tanınmasını sağlar. İstanbul Radyosu’nda [...] Radyo Salon
Orkestrası ve [...] Radyo Senfoni Orkestrası düzenli programlar yapmaya başlar” (161).
Radyo yoluyla İstanbul’un Maksim ve Taksim Gazinoları başta olmak üzere, eğlence
mekânları dışında caz müziğinin yaygınlaşmasının amaçlandığı anlaşılıyor. 1940’lı
115