Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
işten attırıp, Bülent’e zarar <strong>ve</strong>rmekle tehdit edince, Nadire, bu adamın yıllar önce<br />
Alacapınar köyünde annesinin parasını almasına engel olmaya çalıştığında, yanından hiç<br />
ayırmadığı kazını da öldürdüğünü hatırlayarak, Bülent’e <strong>ve</strong>rebileceği zararı engellemek<br />
için Mükerrem’i öldürür. Mükerrem’in sabıkalarının <strong>ve</strong> aranan bir suçlu olduğunun<br />
ortaya çıkarılmasıyla Nadire’nin suçsuz olduğuna karar <strong>ve</strong>rilir.<br />
Olay örgüsü bu tür bir özetle <strong>ve</strong>rildiğinde, Yolpalas Cinayeti’nin basit bir cinayet<br />
romanı olduğu düşünülebilir. Buna karşın, Özgür yayınlarından çıkan son baskısında 1 ,<br />
Ahmet Münif Fehim’in illüstrasyonlarıyla birlikte yaklaşık seksen sayfalık bu kısa<br />
romanda, 1936 yılı İstanbul’unun gündelik yaşamıyla ilgili—eleştirmenlerin şimdiye<br />
kadar hiç değinmedikleri <strong>ve</strong>ya üzerinde durmaya gerek görmedikleri—şu tür konulara<br />
yer <strong>ve</strong>rilmiştir: Dönemin İstanbul sosyetesinin yaşam biçimleri, köyden kente göç,<br />
Amerikan sinemasının toplumsal etkileri, giyim kuşam modaları, Türk insanının<br />
yüzyıllar öncesine dayanan hayvan sevgisi, İstanbul sosyetesinde caz orkestralarının<br />
anlamı, farklı toplumsal sınıflar arasındaki geçişkenlik <strong>ve</strong> kültürel etkileşim,<br />
“asrîleşme”, Beyoğlu’nun arka sokaklarında hüküm süren yaşam tarzı, fuhuş, akıl<br />
hastalıkları <strong>ve</strong> hastahaneleri, dünya gündemindeki konular dolayısıyla ünlenmiş, hatta<br />
“moda” olmuş siyasetçiler, kadınlara millet<strong>ve</strong>kili seçilme hakkı <strong>ve</strong>rilmesi, çiftçi<br />
toplumu, tarım <strong>ve</strong> bu yıllarda şehir içinde araba kullanımının durumu.<br />
Yazar Yolpalas Cinayeti’nde İstanbul’un eğlence hayatını sorunsallaştırırken,<br />
1930’lu yıllardan itibaren popülerleşmiş olan müzik <strong>ve</strong> dans anlayışını “cazband”ların<br />
kullanımı üzerinde durarak vurgular. Yolpalas’ın sahibesi Sacide Sallabaş, İstanbul<br />
sosyetesine evliliği dolayısıyla dahil olan bir karakterdir <strong>ve</strong> evinde düzenlediği bir<br />
yemekli toplantıya bir “cazband” çağırtır. İstanbul sosyetesinden belli başlı karakterlerin<br />
1 Bu çalışmada yapılan göndermeler Özgür Yayınlarından çıkan bu son baskısına aittir.<br />
76
Change language