Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hayatında görülen değişimin ifade biçimi olarak müziği <strong>ve</strong> dansı seçmesinin<br />
“asrîleşme”nin yanlış anlaşıldığına ilişkin ısrarlı vurgusuyla doğrudan ilişkili olduğu<br />
sonucuna varıldı. Bu yıllarda Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik koşulların<br />
araştırılmasıyla, Halide Edib’in “cazband”ları İstanbul sosyetesiyle ilişkilendirmesinin<br />
ardındaki sebeplerin daha iyi anlaşıldığı belirtildi. <strong>Ekonomi</strong> tarihi göz önünde<br />
bulundurulduğunda, Halide Edib’in İstanbul sosyetesiyle ilişkilendirerek caz<br />
orkestralarından söz etmesindeki eleştirel yaklaşımının anlamlı hâle geldiği, 1929 yılının<br />
ekonomik krizinden fazla etkilenmemek için 1930’lu yılların Türkiye’sinde geliştirilen<br />
“Yerli Mallar” projesinin çeşitli yollarla yaygınlaştırılma çalışmalarına karşın, İstanbul<br />
sosyetesinin, basın tarafından olduğu kadar, Halide Edib’in Yolpalas Cinayeti’ne de<br />
konu olduğu örneklerle gösterildi. Halide Edib’in romanları içinde cazbandların izine ilk<br />
olarak Yolpalas Cinayeti’nde rastlanır. Sonsuz Panayır’da çok daha derinlikli bir<br />
biçimde ele alınan cazbandlar <strong>ve</strong> genel olarak caz müziğinin yazar tarafından nasıl <strong>ve</strong><br />
hangi sebeplerle simgeleştirildiğinin <strong>ve</strong> Türkiye’de caz tarihinin araştırılmasında bu<br />
romanın önemi vurgulandı. Cazın Türkiye’deki tarihi göz önünde bulundurulduğunda,<br />
Yolpalas Cinayeti’nde sınırlı bir kesime hitap ettiğini söylediğimiz caz orkestraları <strong>ve</strong> bu<br />
müzik eşliğinde yapılan dansların, 1940’lı yıllarda İstanbul’un eğlence mekânlarında<br />
talep görmesiyle daha geniş bir kesime hitap ettiği belirtildi. Yolpalas Cinayeti’nde<br />
İstanbul sosyetesinin eğlence hayatına mal edilen cazbandların Sonsuz Panayır’da ele<br />
alınma biçiminin, bu açıdan, gerçekliğe büyük oranda tekabül ettiği belirtildi.<br />
“Sonsuz Panayır’da İkinci Dünya Savaşı <strong>ve</strong> ‘Caz’” adlı bölümde, Halide Edib’in<br />
Sonsuz Panayır’da alaturka müziğin yeniden moda oluşuna değinmesi yanında, Maksim<br />
<strong>ve</strong> Taksim Gazinoları başta olmak üzere, İstanbul’un eğlence mekânlarına<br />
odaklanmasına koşut olarak caz müziğini ele almasının bu kültür ürününü bir simge<br />
143
Change language