Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
yazmıştır. Yazar, eserlerinin hemen hepsinde “gerçekçiliği” hem bir edebî akım olarak<br />
ele almış, hem de özellikle roman türünde “tarihsel gerçeklikler”in yansıtılması<br />
gerekliliğini vurgulamıştır. Daha önce de belirtildiği üzere, yazar makalelerinde ele<br />
aldığı konuları romanlarında işlemeye devam eder. Doğu <strong>ve</strong> Batı Meselesi’nde Enginün,<br />
“Halide Edib makaleleriyle olgunlaştırdığı fikirlerini, fikrî eserlerinde <strong>ve</strong> romanlarında<br />
da işlemiştir” diyerek, kendisinden başka, yazar üzerine çalışmalar yapmış olan<br />
eleştirmenlerin bazılarının dikkatini çekmiş olan bu devamlığı vurgular (400). Aynı<br />
çalışmada, Enginün, bu sürekliliğin özellikle Türkiye’ye dönüşünden itibaren farklı<br />
türlerdeki yapıtlarında ele aldığı konuların neredeyse bire bir uyuştuğunu belirtir:<br />
“Cumhuriyet devrinde bilhassa yurda döndükten sonra yazdığı makale <strong>ve</strong> sohbetlerinin<br />
çoğunu romanlarının taslakları saymak mümkündür. Hattâ, bazı sohbetleri hemen hemen<br />
hikâye nevine sokulabilir” (400). Yazarın, romanlarıyla makaleleri arasındaki bu<br />
süreklilik, romanlarının “gerçekçi” olduğu <strong>ve</strong>ya İstanbul’un gündelik hayatını<br />
“gerçekçi” bir biçimde yansıttığıyla ilgili sav ele alındığında önemlidir. Yazılarını<br />
yayımladığı Yedigün dergisiyle Yeni İstanbul gazetesi başta olmak üzere basında ele<br />
alınan <strong>ve</strong> tartışılan konuların romanlarında sorunsallaştırıldığı görülür. Buna karşın,<br />
Halide Edib’in romanlarında toplumsal konuları ele alması sadece ona mahsus bir<br />
özellik değildir. Kemal Karpat’ın Çağdaş Türk Edebiyatında <strong>Sosyal</strong> Konular adlı<br />
çalışmasında da değindiği üzere, “siyasî konular, 1940’dan sonra yerini yavaş yavaş<br />
toplumsal konulara bırakmıştır” (30).<br />
Yazar, edebî eserlerinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin yaşadığı toplumsal<br />
dönüşümleri gündelik hayatta göründükleri biçimleriyle ele almakla kalmamış, Turkey<br />
Faces West (1930), The Conflict of East and West in Turkey (1935), Türkiye’de Şark-<br />
Garp <strong>ve</strong> Amerikan Tesirleri (1954)’ni, Türklerin kökenlerini, Osmanlı İmparatorluğu <strong>ve</strong><br />
53
Change language