Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

Halkının Millî Mücadelesi’nin gerçek tarihinin yazarı olarak” görmekte haklı olduğu
kanıtlanmış olur, buna karşın Ateşten Gömlek’in başarısı ve Yolpalas Cinayeti, Sonsuz
Panayır ve Âkile Hanım Sokağı’nda bir “tarihçi kadar nesnel” bir biçimde ele alınan
dönemin gündelik hayatını yansıttığı savının sürekli tekrar edilmiş olması göz önüne
alındığında, bunu tarih üzerine yaptığı çalışmalarından çok romanlarıyla başardığı
söylenebilir. Buna rağmen, bu romanlarının tarihsel gerçeklikleri ne kadar yansıttığı,
metinler üzerinden örneklendirilerek araştırılmamıştır.
Durakbaşa’nın vurguladığı gibi, Halide Edib’in daha kırklı yaşlarda anılarını
yazmış olması ve kendisine Kurtuluş Savaşının tarihini yazma konusunda bir misyon
yüklemesi sadece edebiyatçı olarak değil, bir tarihçi olarak anılmak istemesinde ne
kadar bilinçli olduğunu gösterir. Halide Edib, sadece Cumhuriyet’in oluşum sürecini
değil, Türklerin kökenleri ve Osmanlı İmparatorluğu tarihini de araştırır. Külliyatı
arasında ikisi İngilizce, biri Türkçe olarak yayımlanan toplam üç tane tarih çalışması
vardır ki bunları kaleme alırken, anılarını yazarken belirlediği, yabancı milletlere yanlış
yansıtıldığını düşündüğü Türk kültürü ve tarihini doğru bir şekilde göstermek amacına
hizmet etmek istediği görülür. Bu konu üzerinde duran Frances Kazan, “Halide Edib’in
Williamstown Siyaset Enstitüsü’nde Yeni Türkiye üzerine yaptığı konuşmanın tematik
sunumu” (5) olarak tanıttığı Halide Edip ve Amerika adlı yayımlanmış doktora tezinde,
Halide Edib’in Yeni Türkiye’ye ilişkin verdiği konferansların, “Amerikalılara Türk
bakış açısını anlamalarına yönelik bir çağrı niteliğinde” olduğunu belirtir (10).
Halide Edib, yirmi romanı dışında, yaşamı boyunca, yurt dışında yaşadığı yıllar
da dahil olmak üzere, çeşitli gazete ve dergilerde Türkiye Cumhuriyeti tarihi, siyaset,
edebiyat, moda, mimarî, İngiliz edebiyatı, tiyatro, eğitim sistemi, yurt dışında yaşadığı
yıllarda gördüğü yerler, kültür, gündelik hayat, ekonomi ve benzeri konularda makaleler
52