Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

müzik eşliğinde, zaman zaman cezbeye tutulmuşcasına hareket ettikleri
danslar aldı. (182)
Yolpalas Cinayeti’nin ve daha sonra Sonsuz Panayır’ın incelendiği bölümlerde
Amerika’nın İstanbul’un gündelik hayatında görülen etkilerinden söz ederken, yazarın
caz orkestralarını ve cazı bu etkiyi ifade etmekte bir araç olarak kullandığından söz
edildi. Öztürkmen’in sözlerinden de anlaşılabileceği gibi, Halide Edib’in bu üç
romanında simgeler olarak kullandığı kültür ürünleri, ortaya çıktıkları yıllarda aslında
“zaten” kültür simgeleri olarak alımlanmışlardır. Murat Meriç’in Cumhuriyet’in
Sesleri’nde yer alan, “Türkiye’de Popüler Batı Müziğinin 75 Yıllık Seyrine Bir Bakış”
adlı yazısında rock’n roll’a ilişkin söyledikleri, Halide Edib’in Âkile Hanım Sokağı’nda
bu müzik türüne verdiği önemi anlamlandırmamıza yardımcı olacak niteliktedir:
“1955’te İstanbul’da Deniz Harp Okulu öğrencilerince bir rock’n’roll orkestrası kurulur.
Bu, yeni bir dönemin başlangıcıdır. Türkiye’de belki de ilk defa yeni bir Batı müziği
türü, Batıyla aynı zamanda icra edilir. Dünya Bill Haley and The Comets’in Rock
Around the Clock’uyla sallanıp yuvarlanırken Türkiye, Deniz Harp Okulu Orkestrası’yla
birlikte bu müzikle tanışır” (132).
İstanbul’un gündelik hayatında Amerikan etkisinin görünür biçimde etkilerinin
1950’li yıllarda artmasında, bu yıllarla ilgili anlatılanlardan yola çıkarak diyebiliriz ki,
Kore savaşına katılan Türk askerlerinin büyük önemi vardır. Hasan İrfan adlı, bu
yıllarda gerçekleşen değişime bizzat şahit olmuş bir kimsenin anlattıkları içinde özellikle
iktidar politikalarına koşut olarak değişen tekerleme ilgi çekicidir:
Savaştan sonra çocuk dünyamızın kahramanları Amerikan kovboyları
olmuştu. Ama esas kahramanlarımız Kore’ye savaşmağa gidenlerdi [...]
Amerikalıları Türk askerleri kurtarmıştı diye kulaktan kulağa
134