Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(bilerek <strong>ve</strong>yahut bilmiyerek) akan bir meyil göze çarptığı için bu konu<br />
üstünde durmanın zamanı geldiğine inanıyorum. Bu mevzuu Türk<br />
edebiyatında toplu bir şekilde ele almak zamanı bizde gelmiş olmakla<br />
beraber, bunu şimdilik bir tarafa bırakıyor <strong>ve</strong> İngiliz edebiyatındaki<br />
gelişmesini hûlâsa etmeyi faydalı buluyorum. […]<br />
Geniş mânada edebiyat daima iki kısma ayrılabilir:<br />
1 – Bütün dünya <strong>ve</strong>yahut muayyen bir memleket için şaheser sayılan<br />
kitaplar. Bunların daima sosyal bir tarafı vardır. Bunlar kendi<br />
zamanlarındaki insaniyetin herhangi bir derdini az çok ifade ederler.<br />
Yani, büyük edebiyat insan <strong>ve</strong> insaniyetin bir terkibidir, ister istemez<br />
sosyal taraf da bu sanat terkibinin tesadüfî <strong>ve</strong>yahut zarurî bir unsurudur.<br />
2 – Muayyen bir zamanda, medenî bir cemiyetin—hattâ az medenî<br />
olanların dahi—dert <strong>ve</strong> müşkülleri herhangi şekilde mutlak yazıya<br />
akseder. Böyle bir yazı insaniyetin hafızasında mutlak yer tutacak kadar<br />
mühim bir sanat eseri olmayabilir. Fakat [...] istikbalde sosyal<br />
araştırmalar yapacak olanlar bunlara müracaat ederler <strong>ve</strong> bunlar realist<br />
edebiyatın malzemesi <strong>ve</strong> temel taşını teşkil ederler. Bunları yazanlar belki<br />
edebiyat yaptıklarının farkında bile değildirler, fakat bu yazıların saikleri<br />
<strong>ve</strong> mânası çok mühimdir. Çünkü cemiyet halinde yaşayan insanların<br />
münasebetlerindeki herhangi aksaklığı bu yazılar ifade eder. (2)<br />
Halide Edib’in alıntılanan bu kısımda söyledikleri, Yeni Tarihselcilikle birlikte<br />
günümüzde tarih <strong>ve</strong> edebiyat türlerindeki çalışmalarda sorunsallaştırılan unsurlara<br />
değinmesi bakımından önemlidir. Yazar burada, “Edebiyat yaptıklarının farkında<br />
olmayan” yazarların tarihsel gerçekleri yansıtarak tarihe katkıda bulunduklarını<br />
57
Change language