Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

yanlış kararlar ve yanlış politikalara kurban giden İstanbul, 1960, 70 ve
80’lerde sadece kültür ve sanat alanında değil, akla gelebilecek her alanda
akıl almaz boyutlarda ve oranlarda kimlik ve kişilik değişimine uğramış
ve tanınmaz hale gelmiştir. (47)
Halide Edib’in bu değişimi takip eden bir yazar olarak, Yedigün dergisinde
İstanbul’un gündelik hayatıyla ilgili yazdığı yazılarda, kendisini nasıl konumlandırdığı
önem taşır. Bu dergide yayımladığı yazılarında ele aldığı konuları romanlarında da
işlediği görülür. Halide Edib, Yedigün dergisinde makalelerini “Arka Sokaktan Görüş”
başlığı altında sunma sebeplerini anlatır. “[Y]azılarımın başlığını seçmek, yani dünyaya
nereden ve nasıl baktığımı ifade edecek ünvanı kendim bulmak istedim” diyen yazar, bu
seçiminde etken olan sebepleri, “Bugün bütün hayat için ‘Arka sokak’a yerleşmiş
bulunuyorum. Mevkiim ve kazancım ne olursa olsun benim artık ‘Arka sokak’ı
terketmek ihtimalim yoktur. Onların hayat ölçüsü, kıymetleri benim ölçüm, benim
kıymetlerim olmuştur” sözleriyle anlatır (9). 1938 yılında yazdığı bu satırların ve bu yazı
dizisinin eleştirmenlerin 1936 yılında Yolpalas Cinayeti’nden itibaren romanlarını
“gerçekçi” olarak adlandırmalarında payı olduğu düşünülebilir. Buna karşın, bu ve
gerçekçi edebiyat geleneğiyle ilgili söylediklerinden yola çıkıldığında, yazarın her
zaman için İstanbul’da her yönden gerçekleşmekte olan değişimi takip ettiği ve bu
değişimi romanlarına konu olarak seçtiği görülüyor.
Halide Edib, Âkile Hanım Sokağı’nda, “Sallan ve Yuvarlan” bölümünden
itibaren sonuna kadar rock’n roll izleği ile ilişkilendirerek anlattığı olaylar yoluyla, Filiz
Ali’nin bu yazısında üzerinde durduğu boyutlarda gerçekleşmiş değişimin sebeplerini ve
gündelik hayatta göründüğü hâliyle, sonuçlarını sorgular. Romanda, ilk olarak Emirgân
kahvesinde Nermin’le Dick’in performanslarıyla İstanbullu’lara tanıtılan rock’n roll,
127