Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler ... - Bilkent University

sonunda söylediği gibi kendisini ‘Modern Avrupa’nın en büyük destanlarından birini’
dünyaya duyuracak bir yazar, Türk Halkının Millî Mücadelesi’nin gerçek tarihinin
yazarı olarak görüyordu” (161). “Halide Edib kendisini rahatça otobiyografik anlatının
merkezine yerleştirir; o yeni Türkiye’nin kuruluşuna tanık olan ve onun içinde yer alan
bir tarihsel kişiliktir” (161) diyen Durakbaşa, Halide Edib’in Cumhuriyet tarihi içinde
tarihsel kimliğiyle kendini var etmek istemesinin yanında, yazarın bir “tarihçi” olarak
var olmak konusunda gösterdiği çabayı da dile getirmiş olur. Ayrıca, “Hint Basınında
Halide Edib Adıvar” adlı yazısında, Bülent Yorulmaz’ın yazarın Hindistan’daki
çalışmaları sonucunda orada nasıl tanındığıyla ilgili şu söyledikleri, bu bağlamda
önemlidir. Yorulmaz’ın sözleriyle, “Hindistan’dan ayrılacağı son üç gün, bulunduğu
Bombay’da çok büyük ilgi gören ve kendisi için pek çok toplantılar yapılan Halide
Edib’le ilgili olarak basında Hintlilerin hayranlıklarını ifade eden çeşitli yazılar çıkar.
Bunların bir kısmı okuyuculardan gelen köşe yazılarıdır”. Yorulmaz, sözünü ettiği köşe
yazılarında, “Halide Edib’in Modern Türkiye’nin kuruluşunda oynadığı rolden, verdiği
konferanslarında Türkiye tarihinden Hindistan için çıkarılacak pek çok dersler
bulunduğundan ve Hindû-Müslüman birliğinden söz edişiyle kendisine karşı duyulan
saygı ve sevgi[nin]” dile getirildiğini belirtir (182). Hindistan’da “Modern Türkiye’nin
kuruluşunda oynadığı rol”den söz edilmesinde yazarın verdiği konferanslarda,
modernleşme projesinde oynadığı rolden söz etmesinin etken olduğu düşünülebilir.
Bugün orta öğretim kurumlarında Ateşten Gömlek hâlâ “tarihsel bir roman”
olarak okutulmaktadır. Bu durumun ortaya çıkmasında, yazarın Kurtuluş Savaşı içinde
onbaşılık rütbesiyle var olduğu, savaş sırasında raporlar tutmakla görevlendirildiği ve bir
tarihçi kadar nesnel gerçekliklere bağlı kaldığı yönündeki görüşün genel geçer bir
yargıya dönüşmüş olması etkendir. Bu açıdan bakıldığında, yazarın kendisini, “Türk
51