12.03.2015 Views

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Mol<strong>de</strong>s M<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ansiedad: una Perspectiva <strong>de</strong> Int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia <strong>Emocional</strong><br />

<strong>la</strong> muestra indicada, usando un análisis discriminante,<br />

los mol<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>tales c<strong>la</strong>sificaron al 89,5 % <strong>de</strong><br />

los casos extremos <strong>de</strong> baja y alta ansiedad, explicando<br />

un 60% <strong>de</strong> <strong>la</strong> varianza. La principal conclusión es<br />

que “<strong>la</strong> mirada <strong>de</strong> los ansiosos”, configurada por distintos<br />

mol<strong>de</strong>s o estrategias cognitivo-emocionales ina<strong>de</strong>cuadas<br />

y por <strong>el</strong> déficit <strong>de</strong> <strong>la</strong>s regu<strong>la</strong>doras, explica<br />

<strong>la</strong> maquinaria <strong>de</strong> <strong>la</strong> ansiedad. Así, <strong>la</strong> mirada <strong>de</strong> <strong>la</strong> ansiedad<br />

hacia <strong>el</strong> futuro no sólo es viv<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> am<strong>en</strong>aza,<br />

lo es también <strong>de</strong> evitación, <strong>de</strong> preocupación y<br />

<strong>de</strong> p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos ilusos. La mirada <strong>de</strong> <strong>la</strong> ansiedad<br />

hacia <strong>el</strong> mundo no sólo s<strong>el</strong>ecciona lo negativo, sino<br />

que también se focaliza <strong>en</strong> lo que falta, se c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong><br />

lo inviable y se recarga <strong>de</strong> incertidumbre con dudas<br />

y p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>tos erráticos, actuando <strong>de</strong> forma poco<br />

operativa. La mirada hacia “<strong>el</strong> yo” es <strong>de</strong> incapacidad<br />

fatalista. Esta mirada <strong>de</strong> <strong>la</strong> ansiedad se agrava con <strong>el</strong><br />

déficit <strong>en</strong> estrategias <strong>de</strong> autoconfianza, optimización<br />

y autorregu<strong>la</strong>ción emocional.<br />

En <strong>el</strong> mismo <strong>estudio</strong> quinto, se valoró <strong>la</strong><br />

aportación que proporciona <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> interacción<br />

“ansiedad rasgo-ansiedad estado” <strong>en</strong> su<br />

conjugación con los mol<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>tales, pues <strong>el</strong> hecho<br />

<strong>de</strong> que <strong>la</strong> ansiedad “estado” se distinga por <strong>de</strong>terminados<br />

mol<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>tales, sabi<strong>en</strong>do que son estrategias<br />

habituales, hace p<strong>en</strong>sar que tal ansiedad<br />

estado es más que una situación transitoria, constituy<strong>en</strong>do<br />

un valor añadido <strong>de</strong> habitualidad que<br />

<strong>de</strong>staca por estrategias <strong>de</strong> evitación, <strong>de</strong>valuando lo<br />

que va a ocurrir, sin prepararse para lo que pudiera<br />

suce<strong>de</strong>r ni <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo estrategias autocríticas, por<br />

lo que fácilm<strong>en</strong>te pue<strong>de</strong> conducir a <strong>la</strong> falta <strong>de</strong> <strong>en</strong>caje<br />

emocional. También, hemos <strong>en</strong>contrado sufici<strong>en</strong>tes<br />

indicadores para sospechar que <strong>la</strong>s personas<br />

con Alta Ansiedad Rasgo, si a<strong>de</strong>más ti<strong>en</strong><strong>en</strong> Alta<br />

Ansiedad Estado, es más probable que coincidan<br />

con personas que sufr<strong>en</strong> o están cercanas al Trastorno<br />

<strong>de</strong> Ansiedad G<strong>en</strong>eralizada.<br />

Segunda Investigación: Interv<strong>en</strong>ción<br />

sobre <strong>la</strong> ansiedad<br />

La mol<strong>de</strong>moterapia, precisam<strong>en</strong>te, analiza y trata<br />

toda <strong>la</strong> Arquitectura Cognitivo <strong>Emocional</strong>, <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

que los mol<strong>de</strong>s están integrados y que cada persona<br />

construye <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> su vida. Supone, pues,<br />

un tratami<strong>en</strong>to educativo, formativo y terapéutico<br />

<strong>de</strong> transformación y optimización personal. Con <strong>la</strong><br />

modificación y optimización <strong>de</strong> los mol<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>tales<br />

hemos pret<strong>en</strong>dido, <strong>en</strong> <strong>la</strong> segunda investigación,<br />

mejorar a <strong>la</strong>s personas que sufr<strong>en</strong> <strong>de</strong> ansiedad.<br />

La interv<strong>en</strong>ción, basada <strong>en</strong> cinco sesiones,<br />

con difer<strong>en</strong>tes pruebas “antes” y “<strong>de</strong>spués” no consistió<br />

<strong>en</strong> un tratami<strong>en</strong>to directo sobre <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> ansiedad, sino <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to g<strong>en</strong>érico<br />

para <strong>la</strong> mejora d<strong>el</strong> bi<strong>en</strong>estar subjetivo y <strong>la</strong> efici<strong>en</strong>cia,<br />

titu<strong>la</strong>do “3M” y ofrecido como un curso-taller <strong>de</strong><br />

<strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to sobre <strong>la</strong> “Modificación <strong>de</strong> los Mol<strong>de</strong>s<br />

M<strong>en</strong>tales”. La muestra <strong>de</strong> 40 participantes voluntarios<br />

se dividió <strong>en</strong> cuatro grupos, (mol<strong>de</strong>moterapia<br />

sistemática y colectiva, mol<strong>de</strong>moterapia + apoyo<br />

individual, mol<strong>de</strong>moterapia + biofeedback y control<br />

<strong>en</strong> lista <strong>de</strong> espera) <strong>de</strong> 10 sujetos cada uno, aunque<br />

tres <strong>de</strong> <strong>el</strong>los no lo iniciaron, 2 d<strong>el</strong> grupo colectivo<br />

y 1 d<strong>el</strong> individual.<br />

Eficacia. A pesar <strong>de</strong> algunas limitaciones metodológicas<br />

<strong>de</strong> esta prueba piloto, <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

mol<strong>de</strong>moterapia, se <strong>de</strong>mostró con <strong>la</strong> reducción significativa<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> ansiedad <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo <strong>de</strong> mol<strong>de</strong>moterapia<br />

sistemática y colectiva <strong>de</strong>spués d<strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to<br />

(con un <strong>de</strong>stacado tamaño d<strong>el</strong> efecto,<br />

explicando un 71% <strong>de</strong> <strong>la</strong> varianza) mant<strong>en</strong>iéndose<br />

e, incluso, mejorando <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> un año y medio.<br />

También, <strong>en</strong> m<strong>en</strong>or medida, <strong>en</strong> <strong>el</strong> grupo <strong>de</strong> mol<strong>de</strong>moterapia<br />

con apoyo individual <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> transcurrido<br />

este tiempo.<br />

Coher<strong>en</strong>cia. La mol<strong>de</strong>moterapia <strong>de</strong>mostró<br />

también unos resultados <strong>de</strong> gran coher<strong>en</strong>cia,<br />

puesto que <strong>la</strong> mejora <strong>en</strong> ansiedad está r<strong>el</strong>acionada<br />

con <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong> los mol<strong>de</strong>s m<strong>en</strong>tales y, <strong>en</strong> concreto,<br />

con aquéllos que más se r<strong>el</strong>acionan y explican<br />

<strong>la</strong> ansiedad. Concretam<strong>en</strong>te, <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

ansiedad rasgo, se asoció significativam<strong>en</strong>te con <strong>la</strong><br />

mejora <strong>de</strong> los mol<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Evaluación S<strong>el</strong>ectiva Negativa,<br />

Anticipación <strong>de</strong> Esfuerzo y Costo, Hipercontrol<br />

Anticipatorio y Encaje y Encauce <strong>Emocional</strong>.<br />

A<strong>de</strong>más, <strong>el</strong> análisis discriminante llevado a<br />

cabo con <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong> estos cuatro mol<strong>de</strong>s evid<strong>en</strong>ció<br />

que éstos eran capaces <strong>de</strong> explicar, <strong>de</strong> manera<br />

significativa, un 41% <strong>de</strong> <strong>la</strong> varianza y c<strong>la</strong>sificar,<br />

correctam<strong>en</strong>te, al 81,5% <strong>de</strong> los casos,<br />

difer<strong>en</strong>ciando al grupo que redujo su ansiedad d<strong>el</strong><br />

que no lo hizo.<br />

Consist<strong>en</strong>cia y Eficacia Clínica. También, los<br />

resultados, <strong>en</strong> <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> los distintos tratami<strong>en</strong>tos,<br />

<strong>de</strong>stacaron por su consist<strong>en</strong>cia, y, especialm<strong>en</strong>te,<br />

con <strong>la</strong> persist<strong>en</strong>cia y mejora <strong>de</strong> los resultados transcurrido<br />

año y medio. Asimismo, <strong>la</strong> mol<strong>de</strong>moterapia<br />

<strong>de</strong>mostró su eficacia clínica, al conseguir que <strong>el</strong><br />

75% <strong>de</strong> los sujetos pert<strong>en</strong>eci<strong>en</strong>tes al área “disfuncional”<br />

pasaran al área “funcional”, según <strong>la</strong> curva<br />

268

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!